درباره انواع عمل دیسک کمر بیشتر بدانید.

بین هر یک از استخوان‌های ستون فقرات (مهره‌ها) یک دیسک وجود دارد. این دیسک‌ها به عنوان جاذب ضربه عمل می‌کنند و به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند. فتق دیسک، دیسکی است که مواد درون آن از کپسول احاطه کننده فراتر رفته و به کانال نخاعی فشار می‌آورد. افراد می‌توانند فتق دیسک را در هر نقطه از ستون فقرات خود، حتی در گردن داشته باشند، اما به احتمال زیاد این مشکل در ناحیه کمر (مهره‌های کمری) ایجاد می‌شود؛ که در صورت عدم پاسخ بدن بیمار به درمان‌های غیر تهاجمی، انواع عمل دیسک کمر برای درمان تهاجمی دیسک وجود دارد که می‌تواند توسط پزشک معالج توصیه و اجرا گردد.

دلایل و نشانه‌های دیسک کمر

ممکن است در اثر بلند کردن چیزی از روش اشتباه یا چرخاندن ناگهانی ستون فقرات دچار فتق دیسک شوید. دلایل دیگر شامل اضافه وزن و تجربه انحطاط ناشی از بیماری یا افزایش سن است.

فتق دیسک همیشه باعث درد یا ناراحتی نمی‌شود، اما اگر به عصبی در ناحیه کمر فشار آورد، ممکن است در ناحیه کمر یا پاها درد داشته باشید (سیاتیک). اگر فتق دیسک در گردن ایجاد شود، ممکن است در ناحیه گردن، شانه‌ها و بازوها درد داشته باشید. علاوه بر درد، فتق دیسک می‌تواند منجر به بی حسی، سوزن‌سوزن شدن و ضعف شود.

جراحی ستون فقرات معمولاً توصیه نمی‌شود مگر اینکه همه گزینه‌های دیگر را امتحان کرده باشید. این گزینه‌ها احتمالاً شامل موارد زیر است:

• ضد التهاب‌های غیر استروئیدی
• مسکن‌ها
• ورزش یا فیزیوتراپی
• تزریق استروئید
• استراحت

اگر این موارد بی اثر باشد و درد مداومی که بیمار دارد کیفیت زندگی وی را مختل می‌کند، چندین گزینه جراحی وجود دارد.

قبل از عمل جراحی

هنگام بررسی جراحی، مطمئن شوید که به جراح ستون فقرات (ارتوپدی یا جراحی مغز و اعصاب) مراجعه کرده و نظر دوم را دریافت کنید. قبل از توصیه یک روش جراحی، جراح احتمالاً آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اشعه ایکس: اشعه ایکس تصاویر واضحی از مهره‌ها و مفاصل بیمار تولید می‌کند.
• توموگرافی کامپیوتری (CT/CAT scan): این اسکن‌ها تصاویر دقیق‌تری از کانال نخاعی و ساختارهای اطراف آن ارائه می‌دهند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI):MRI تصاویری سه بعدی از نخاع و ریشه‌های عصبی و همچنین خود دیسک‌ها تولید می‌کند.
• الکترومیوگرافی یا مطالعات هدایت عصبی (EMG/NCS): این روش فشارهای الکتریکی را در طول اعصاب و ماهیچه‌ها اندازه گیری می‌کند.

این آزمایش‌ها به جراح کمک می‌کند تا بهترین نوع جراحی را برای درمان بیمار تعیین کند. عوامل مهم دیگر در تصمیم گیری شامل محل فتق دیسک، سن و سلامت کلی بیمار است.

انواع عمل دیسک کمر

پس از جمع آوری تمام اطلاعاتی که مورد نیاز است، جراح می‌تواند یکی از انواع عمل دیسک کمر را توصیه کند. در برخی موارد، ممکن است فرد به ترکیبی از روش‌های جراحی نیاز داشته باشد.

لامینوتومی/لامینکتومی

در جراحی لامینوتومی‌، جراح در قوس مهره‌ای (لامینا) سوراخی ایجاد می‌کند تا فشار بر ریشه‌های عصبی فرد را کاهش دهد. این روش از طریق یک برش کوچک، گاهی با کمک میکروسکوپ انجام می‌شود. در صورت لزوم، لامینا را می‌توان برداشت. به این عمل لامینکتومی می‌گویند.

دیسککتومی/میکرو دیسکتومی

دیسککتومی رایج‌ترین جراحی است که برای فتق دیسک کمر استفاده می‌شود. در این روش، قسمتی از دیسک که باعث فشار بر ریشه عصبی شخص می‌شود برداشته می‌شود. در برخی موارد، کل دیسک حذف می‌شود.

جراح از طریق برشی در کمر (یا گردن اگر فتق دیسک در گردن باشد) به دیسک دسترسی پیدا می‌کند. در صورت امکان، جراح از یک برش کوچک‌تر و ابزارهای ویژه برای دستیابی به نتایج مشابه استفاده می‌کند. این روش جدیدتر و کمتر تهاجمی میکرو دیسکتومی نامیده می‌شود. در برخی موارد، این روش‌ها را می‌توان به صورت سرپایی انجام داد.

جراحی دیسک مصنوعی

برای جراحی دیسک مصنوعی، بیمار تحت بیهوشی عمومی خواهد بود. این جراحی معمولاً برای تک دیسک زمانی که مشکل در ناحیه کمر است استفاده می‌شود. به همین دلیل اگر فرد مبتلا به آرتروز یا پوکی استخوان باشد یا زمانی که بیش از در یک دیسک تخریب وجود داشته باشد، گزینه مناسبی نیست.
برای این روش، جراح از طریق برشی در شکم وارد می‌شود. دیسک آسیب دیده با یک دیسک مصنوعی ساخته شده از پلاستیک و فلز جایگزین می‌شود. ممکن است لازم باشد بیمار چند روز در بیمارستان بماند.

فیوژن ستون فقرات

برای همجوشی ستون فقرات نیاز به بیهوشی عمومی است. در این روش، دو یا چند مهره به طور دائم با هم ادغام می‌شوند. این روش ممکن است با پیوند استخوان از قسمت دیگری از بدن بیمار یا از یک اهدا کننده انجام شود. همچنین احتمال دارد شامل استفاده از پیچ و میله‌های فلزی یا پلاستیکی باشد که برای پشتیبانی بیشتر طراحی شده‌اند. این روش درمانی باعث می‌شود آن قسمت از ستون فقرات بیمار برای همیشه بی حرکت شود.
عمل فیوژن ستون فقرات معمولاً به بستری چند روزه در بیمارستان نیاز دارد.

خطرات و انتظارات بعد از عمل

همه جراحی‌ها دارای برخی خطرات هستند، از جمله عفونت، خونریزی و آسیب عصبی. اگر دیسک برداشته نشود، ممکن است دوباره پاره شود. اگر از بیماری دژنراتیو دیسک رنج می‌برید، ممکن است با دیسک‌های دیگر دچار مشکل شوید.
پس از جراحی فیوژن ستون فقرات، میزان مشخصی از سفتی را باید انتظار داشت. امکان دارد این سفتی دائمی باشد.

بعد از عمل جراحی، دستورات ترخیص خاصی در مورد زمان شروع فعالیت عادی و زمان شروع ورزش به بیمار داده می‌شود. در برخی موارد، ممکن است فیزیوتراپی لازم باشد. رعایت توصیه‌های پزشک بسیار مهم است.
اکثر افراد پس از جراحی دیسک به خوبی بهبود می‌یابند، اما هر جراحی و بهبود بعد آن منحصر به فرد است. چشم‌انداز فردی هر شخص بستگی به موارد زیر دارد:

• جزئیات جراحی فرد
• هر گونه عارضه‌ای که ممکن است فرد با آن مواجه شده باشد.
• وضعیت کلی سلامت بیمار

جلوگیری از مشکلات

برای جلوگیری از مشکلات کمر در آینده، سعی کنید وزن سالم داشته باشید. همیشه از تکنیک‌های بلند کردن مناسب استفاده کنید. ماهیچه‌های قوی شکم و کمر به حمایت از ستون فقرات کمک می‌کند، بنابراین حتماً آنها را به طور منظم ورزش دهید. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌توانند تمریناتی را که برای این منظور طراحی شده‌اند به افراد توصیه کنند.