انواع سردرد ها ، نشانه ها، راه های تشخیص و درمان
سردرد یکی از بیماری‌های رایج است که عموما ناحیه سر و بالای گردن را در برخواهد گرفت. سردرد عموما به علت التهاب یا آسیب به بافت حساس احاطه کننده جمجمه، مغز یا سایر نواحی سر ایجاد می‌شود و عموما منشا عصبی دارد. سردرد ها انواع مختلفی دارند که براساس منشا درد تقسیم می‌شوند که هریک از این سردردها علائم متفاوتی را از خود نشان می‌دهند. بسیاری از افراد در طول زندگی خود سردرد را به شکل‌های گوناگون تجربه میکنند. لازم به ذکر است بسیاری از این سردردها توسط مسکن‌های خفیف از بین می‌روند. بیشتر سردردها آزاردهنده، خفیف و موقتی هستند اما در موارد بسیاری این سردردها به حدی شدید هستند که فرد باید حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه نماید. در ادامه مقاله توضیحات مفصلی درباره انواع سردردها و علل آنها صحبت خواهیم کرد.
علت سردرد من چیست؟
سردردها انواع خیلی متفاوتی دارند که گاهی ممکن است به یک دلیل ساده اتفاق بیفتد و گاهی ممکن است پیچیده تر از تصور افراد باشند و حتی با دلیل منحصر به فردی رخ دهند.
در اینجا ما انواع مختلف سردردها و علائم آن ها را بیان می کنیم ، اما بهتر است هنگامی که با نوع سردرد خود آشنا شدید با کمک یک پزشک به درمان آن بپردازید.
نشانه ها و علائم انواع سردرد ها
به طور کلی سردرد ها به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شوند.
سردردهای اولیه : این سردردها با اینکه می توانند شدید و ناتوان کننده باشند ، اما در کل خطری ندارند، زیرا این دردها نشانه یک بیماری یا بیماری زمینه ای نیستند. بیشتر سردردهای شایع نیز در این گروه قرار میگیرند.
سردردهای ثانویه : این سردردها به دلیل وضعیت دیگری ایجاد می شود که باعث ایجاد نواحی حساس به درد در گردن و سر می شود. سردردهای ثانویه نادر هستند ، اما ممکن است بسیار جدی تر از سردردهای اولیه نیز باشند. سردردهای ثانویه می توانند نشانه هشدار یک بیماری زمینه ای جدی تر باشند ، از جمله:
- تومورهای مغزی و ستون فقرات
- آنوریسم مغز (آنوریسم مغزی)
- مننژیت ، یک عفونت باکتریایی یا ویروسی است که باعث التهاب مغز می شود
- آسیب گردن یا مغز
سردردهای ثانویه معمولاً از هیچ جا شروع نمی شوند و آزار دهنده هستند. در اینجا سردرد ها را براساس میزان شایع بودن یا نادر بودن وقوعشان دسته بندی می کنیم.
انواع سردرد های شایع
بیش از ۱۵۰ نوع سردرد شایع وجود دارد که ، شایع ترین های آن ها شامل :
سردرد میگرنی
میگرن ها شایع ترین نوع سردردها هستند، اما همه سردردها میگرن نیستند. میگرن اصطلاحا به سردردی گفته می شود که معمولا ( نه همیشه) یک طرف سر را دربرمیگیرد و ماهیتی تپنده ( یا کوبنده) دارد. این درد بین ۲ ساعت تا ۳ روز ادامه می یابد و ممکن است ۴ بار در ماه تکرار شود. اغلب افراد در زمان درد به نور، صدا و بو حساس می شوند و همچنین ممکن است دچار حالت تهوع و استفراغ شوند.
سردرد هیپیک
سردرد هیپیک یا سردردی که به سردرد قبل از خواب ایجاد می‌شود. عموما در دهه‌ی پنجاه زندگی هر فرد آغاز می‌شود. دردی که فرد تجربه می‌کند به‌صورت ضربان‌دار است که ممکن است خفیف یا شدید باشد. این دردها معمولا در دوطرف سر احساس می‌شود و محدود به یک ناحیه‌ی خاص نیست.
سردرد تنشی
سردردهای تنشی بعد از میگرن، شایع ترین نوع سردرد هستند. معمولا به این نوع سردردها ، سردرد “کلاه باند” هم می گویند زیرا به طور معمول در پشت سر، شقیقه ها و پیشانی دردناک هستند و انگار کلاه محکمی در محل قرار گرفته و افراد اینطور می گویند که انگار باند یا طنابی دور سرشان پیچیده و از دو طرف کشیده می شود.
این نوع سردردها اغلب به فیزیوتراپی، آرام‌سازی‌های درمانی، ضدالتهاب‌ها و شل‌کننده‌های عضلانی پاسخ می‌دهند.
سردردهای خوشه ای
این سردردها یکی از شدیدترین نوع سردرد هستند که آقایان بیش از خانم ها به آن دچار می شوند. این درد در اطراف یا پشت یک چشم ایجاد می شود که میتواند ضربان‌دار یا ثابت باشد. همیشه یک طرفه است و در کنار درد علائمی مانند اشک، بزرگ شدن مردمک چشم و افتادن پلک ، گرفتی مجرای بینی درسمت درد دارد. این درد می تواند آنقدر ناخوشایند باشد که افراد مبتلا به این نوع سردرد نتوانند آرام بنشینند.
هر حمله سردرد می تواند بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول بکشد. این نوع سردرد ممکن است روزی چند بار و برای روزها، هفته ها و حتی ماه ها اتفاق بیافتد. ممکن است برای سال ها اتفاق نیوفتد و بعد مجددا شروع شوند.
سردرد های مزمن روزانه
اگر فردی دچار سردردهای مکرر شود به طوری که بیش از ۱۵ روز در ماه و حداقل سه ماه سردردها ادامه داشته باشد، گفته می شود دچار سردرد مزمن روزانه است. این سردرد ها ممکن است کوتاه باشد و یا حتی تا ۴ ساعت ادامه یابد.
سردردهای مزمن روزانه نوع جداگانه ای از انواع سردرد نیستند، بلکه گروهی از انواع مختلف سردردها هستند که به طور مکرر اتفاق می افتند. این نوع سردرد معمولا یکی از ۴ نوع سردرد اصلی است :
- میگرن مزمن
- سردرد تنشی مزمن
- سردرد مداوم روزانه جدید (NDPH)
- همی کرانیا کانتینوا
سردردهای سینوسی
این درد زمانی رخ می دهد که حفره هایی به نام سینوس در سر شما ملتهب شوند. سردرد سینوسی دردی عمیق و مداوم در استخوان گونه، پیشانی یا پل بینی است که با علائمی همچون آبریزش بینی، پر شدن گوش، تب و تورم صورت همراه است. و از آنجا که این درد ناشی از عفونت سینوسی است مخاطی که از بینی شما خارج می شود سبز یا زرد خواهد بود.
سردرد های ناشی از مصرف دارو
مصف بیش از حد و قطع مصرف ناگهانی برخی از دارو ها مانند هیدروکدون سبب سردرد های ناگهانی و شدید می شود. بنابراین توصیه می شود بدون تجویز پزشک داروهای مسکن مصرف نشوند.
سردرد های گردنی
این نوع از سردرد ها زمانی ایجاد می شوند که دیسک های گردنی بیرون زده باشند و بر روی نخاع و رشته های عصبی فشار وارد کند. ازبین رفتن ماده ژله ای مانند درون دیسک ها سبب می شود که سردرد های شدیدی به فرد تحمیل شود.
سردردهای پس از سانحه
سردردهای استرس پس از سانحه معمولاً ۲-۳ روز پس از آسیب دیدگی سر شروع می شوند. شما علائم زیر احساس خواهید کرد:
- یک درد مبهم که هر از گاهی بدتر می‌شود.
- سرگیجه
- سبکی سر
- مشکل در تمرکز
- مشکلات حافظه
- خسته شدن سریع
- تحریک پذیری
سردرد ممکن است چند ماه طول بکشد. اما اگر طی دو هفته بهتر نشد ، با پزشک خود تماس بگیرید.
انواع سردرد هایی که کمتر شایع هستند
سردرد ورزشی
هنگامی که فعال هستید، عضلات سر، گردن و پوست سر شما به خون بیشتری احتیاج دارند، رگ های خونی شما برای تأمین آنها متورم می شود. نتیجه یک درد ضربان دار در دو طرف سر شما است که می تواند از ۵ دقیقه تا ۴۸ ساعت طول بکشد. این درد معمولاً در حین فعالیت یا بلافاصله بعد از آن رخ می دهد ، چه فعالیت ورزشی باشد یا جنسی.
همی کرانیا کانتینوا
همی کرانیا کانتینوا یک سردرد مزمن و مداوم است که تقریباً همیشه روی یک طرف صورت و سر شما تأثیر می گذارد. علائم این نوع سردرد عبارتند از:
- دردی که شدت آن متفاوت باشد
- چشمهای قرمز یا اشک آلود
- آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
- افتادگی پلک
- عنبیه منقبض
- تشدید درد با فعالیت بدنی
- تشدید درد با نوشیدن الکل
برخی از افراد علائم میگرن را هم مشاهده می کنند، مانند:
- تهوع و استفراغ
- حساسیت به نور و صدا
دو نوع سردرد همی کرانیا کانتینوا وجود دارد:
- مزمن : شما سردردهای روزانه دارید.
- بهبودی موقتی : به مدت ۶ ماه سردرد دارید. آنها برای مدت چند هفته یا چند ماه از بین می روند و بعد مجددا برمی گردند.
سردردهای هورمونی
شما می توانید در اثر تغییر سطح هورمون ها در دوران قاعدگی ، بارداری و یائسگی سردرد بگیرید. تغییرات هورمونی ناشی از قرص های جلوگیری از بارداری و درمان جایگزینی هورمون نیز می تواند باعث سردرد شود. این درد ممکن است ۲ روز قبل از پریود یا در ۳ روز اول پس از شروع آن اتفاق بیافتد و با علائمی همچون تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا و حتی لمس همراه باشند که به آنها میگرن قاعدگی می گویند.
سردردهای مداوم روزانه جدید ( NDPH )
این موارد ممکن است به طور ناگهانی شروع شده و به مدت ۳ ماه یا بیشتر ادامه یابد. بسیاری از مردم روزی را که دردشان شروع شده به وضوح به خاطر می آورند. پزشکان مطمئن نیستند که چرا این نوع سردرد شروع می شود. برخی افراد متوجه می شوند که این حمله ها پس از عفونت ، بیماری شبیه آنفولانزا ، جراحی یا یک رویداد استرس زا ایجاد می شود.
( NDPH ) ها یک سردرد متوسط هستند ، اما برای برخی از افراد ، این درد شدید است و درمان آن اغلب دشوار است. علائم این نوع سردردها می تواند بسیار متفاوت باشند. برخی مانند سردردهای تنشی هستند. برخی دیگر علائم میگرن، مانند حالت تهوع یا حساسیت به نور را دارند.
سردردهای بازگشتی
این سردردها به سردردهای بیش مصرف دارو نیزمعروف هستند. اگر بیش از ۲ تا ۳ بار در هفته یا بیش از ۱۰ بار در ماه از مسکن های بدون نسخه استفاده می کنید، در اصل خود را برای درد بیشتر آماده می کنید. این یعنی شما ناخواسته خود را وارد یک چرخه ی معیوب می کنید. به این صورت که با هربار مصرف داروی بیشتر با ازبین رفتن اثر داروها، درد برمیگردد و شما مجبور به مصرف داروی بیشتر می شوید؛ و این کم کم باعث ایجاد یک سردرد دائمی می شود.
انواع سردردهای نادر
انواع سردردهای نادر به شرح زیر است:
سردردهای چکش یخشکن (خنجری)
این سردردهای کوتاه ، خنجری و بسیارشدید معمولاً فقط چند ثانیه طول می کشد، اما می توانند کاملا ناتوان کننده و آزاردهنده باشند. این نوع سردرد حداکثر ممکن است چند بار در روز اتفاق بیفتد. سردردهای یخشکن می توانند به تنهایی یک بیماری باشند یا می توانند نشانه چیز دیگری باشند.از آنجا که برخی آن ها را به ضربات خنجر توصیف میکنند به سردردهای خنجرزن هم معروف هستند.
علت این سردرد ها مشخص نیست اما اگر همیشه فقط در یک مکان رخ داده باشند ، مهم است که به دکتر خود مراجعه کنید تا تغییرات ساختاری یا صدمه به عصب آن محل را حذف کند.
سردردهای رعد آسا
مردم اغلب این را بدترین سردرد زندگی شما می دانند. ناگهان از ناکجا آباد می آید و به سرعت به اوج می رسد. دلایل سردرد رعد آسا شامل موارد زیر است:
- پارگی ، پارگی یا انسداد رگ های خونی
- آسیب سر
- سکته مغزی خونریزی دهنده از رگ خونی پاره شده در مغز شما
- سکته ایسکمیک از رگ خونی مسدود شده در مغز شما
- رگهای خونی باریک اطراف مغز
- رگهای خونی ملتهب
- فشار خون در اواخر بارداری تغییر می کند
سردردهای ناگهانی جدید را جدی بگیرید. اغلب این دردها تنها علامت هشدار دهنده ای است که نشان می دهد با یک مشکل جدی روبرو می شوید.
چه عواملی باعث سردرد می شوند؟
دردی که هنگام سردرد احساس می کنید، ترکیبی از سیگنال های بین مغز، رگ های خونی و اعصاب اطراف ناشی می شود. اعصاب خاصی در رگهای خونی و عضلات سر شما فعال شده و علائم درد را به مغز شما می فرستند. اما در ابتدا مشخص نیست که چگونه این سیگنال ها فعال می شوند.
دلایل عمده انواع سردرد عبارتند از:
بیماری
بیماری ها می توانند شامل عفونت ، سرماخوردگی و تب باشد. سردرد همچنین در مواردی مانند سینوزیت (التهاب سینوس ها) ، عفونت گلو ، یا عفونت گوش شایع است. در بعضی موارد ، سردرد می تواند در اثر ضربه به سر یا به ندرت ، نشانه یک مشکل پزشکی جدی تر باشد.
فشار
استرس عاطفی و افسردگی و همچنین استفاده از الکل ، کنار گذاشتن وعده های غذایی ، تغییر در الگوی خواب و مصرف بیش از حد دارو، کشیدگی گردن یا کمر به دلیل وضعیت بد بدن از دلایل دیگر است.
محیط
محیط شما، از جمله دود سیگار توتون و تنباکو، بوی شدید مواد شیمیایی خانگی یا عطرها، مواد حساسیت زا و برخی غذاها. استرس، آلودگی، صدا، نور و تغییرات آب و هوایی از دیگر عوامل محرک احتمالی هستند.
ژنتیک
سردردها ، به ویژه سردردهای میگرنی ،به خانواده ها برمی گردند. بیشتر کودکان و نوجوانان (۹۰٪) که میگرن دارند اعضای خانواده دیگری نیز دارند که به میگرن مبتلا است. وقتی هر دو والدین سابقه میگرن داشته باشند، ۷۰٪ احتمال دارد فرزندشان نیز مبتلا شود. اگر فقط یکی از والدین سابقه این سردردها را داشته باشد، خطر به ۲۵٪ -۵۰٪ کاهش می یابد.
روش های تشخیصی نوع سردرد
برای درمان هر بیماری اولین گام تشخیص بیماری است. و برای تشخیص درست نوع سردرد نیز اولین گام صحبت با پزشک است. با پزشک خود در مورد علائم سردرد ها صحبت کنید. پزشک ممکن است به شما معاینه فیزیکی دهد، یا از علائم، شدت و تعداد دفعات وقوع بپرسد. برای دادن اطلاعات دقیق تر، میتوانید لیستی از علائم، دلایل ایجاد، تشدید و مواردی که باعث بهتر شدن دردتان می شود تهیه و به دکترتان بدهید. این نکات به پزشک در تشخیص بهتر کمک می کند.
اکثر افراد به آزمایش های تشخیصی خاصی نیاز ندارند. اما گاهی اوقات ، پزشکان برای یافتن مشکلاتی در مغز شما که ممکن است باعث سردرد شود ، آزمایشاتی را پیشنهاد می دهند.
این آزمایشات به ویژه برای کمک به تشخیص سردرد ثانویه موثر است، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- میزان رسوب گلبول های قرمز( ESR )، یک آزمایش خون است که می تواند التهاب را تشخیص دهد.
- آنژیوگرافی تفریق دیجیتال ، یک آزمایش کم تهاجمی است که از اشعه ایکس و کنتراست ید برای تولید عکس عروق خونی در مغز استفاده می کند.
- MRI
- CT Scan
- شیر نخاعی ، برای تعیین خونریزی در مغز یا وجود عفونت باکتریایی یا قارچی.
اگر علائم سردرد شما بدتر شد یا علیرغم درمان بیشتر اتفاق می افتد، از پزشک خود بخواهید شما را به یک متخصص سردرد ارجاع دهد.
روش های درمان انواع سردرد
هر نوع سردرد روش درمانی متفاوتی دارد که می تواند در درمان سردرد موثر باشد. با این حال ، درمان سردرد به همان اندازه که یک علم است یک هنر است. دو بیمار که درد، سردرد خود را به روش یکسانی توصیف می کنند لزوماً با یک روش درمان از سردرد رهایی نخواهند یافت. اغلب برای یافتن گزینه های درمانی موثر به یک فرآیند آزمون و خطا نیاز است. در زیر برخی از روش های درمانی برای درمان انواع سردرد را نام می بریم :
- استراحت در یک اتاق ساکت و تاریک
- استفاده از کمپرس گرم یا سرد
- ماساژ
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
- تحریک مغناطیسی جمجه ، درمانی است که از جریان الکتریکی برای تحریک سلول های عصبی مغز استفاده می کند
- فیزیوتراپی
- شل کننده های عضله
- مسکن های بدون نسخه (آسپرین ، ایبوپروفن)
بعد از شروع درمان چه اتفاقی می افتد؟
پس از شروع یک برنامه درمانی ، میزان عملکرد آن را پیگیری کنید. یک دفتر خاطرات سردرد می تواند به شما کمک کند هرگونه الگو یا تغییر در احساس خود را یادداشت کنید. بدانید که ممکن است مدتی طول بکشد تا شما و پزشکتان بهترین برنامه درمانی را پیدا کنید ، بنابراین سعی کنید صبور باشید. با پزشکتان درمورد آنچه که برای شما کارمی کند و کار نمی کند صادق باشید.
حتی اگر تحت درمان هستید، هنوز باید از چیزهایی که می دانید می توانند باعث ایجاد سردرد شوند ، مانند غذاها یا بوها خودداری کنید و مهم است که به عادت های سالم که باعث می شود احساس خوبی داشته باشید، مانند ورزش منظم ، خواب کافی و رژیم غذایی سالم ، پایبند باشید. همچنین قرارهای ملاقاتی با پزشک برای پیگیری وضعیتتان تعیین کنید تا پزشک بتواند وضعیت شما را ببیند و در صورت نیاز در برنامه درمانی تغییراتی ایجاد کنید.
برگرفته از :
دیدگاه کاربران
عالی
خوب بود