تنگی کانال نخاعی چیست؟راه های تشخیص و درمان

تنگی کانال نخاعی، بیماری خاصی است که در قسمت نخاع ستون فقرات رخ داده و سلامتی و سایر عملکردهای شخص را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. ستون فقرات و نخاع افراد ممکن است به دلایل و عوامل مختلفی که در این مطلب به طور مفصل ذکر می کنیم، دچار مشکلات و تنگی کانال شود.
نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که این بیماری اغلب با پا به سن گذاشتن افراد و کهولت سن و همچنین فرسایش تدریجی مهره های ستون فقرات رخ می دهد که نهایتا به این بیماری منجر می شود. این بیماری معمولا در افرادی بالای پنجاه سال سن رخ میدهد که در آقایان بیشتر از خانم ها مشاهده می شود.
در افراد مبتلا به بیماری تنگی کانال نخاعی، انجام بسیاری از فعالیت های معمولی همچون راه رفتن و ایستادن و خم و راست شدن بسیار سخت می شود. بین هر دو مهره از ستون فقرات انسان، سوراخی وجود دارد که آن را سوراخ میان مهره ای نامیده اند. حال آنکه در میان این سوراخ میان مهره ای در ستون فقرات، یک رشته ی طویل و کشیده قرار گرفته است که سبب توان حرکتی در افراد می شود.
در صورتی که در فردی مفاصل پشت مهره ها بیش از حد نرمال رشد داشته باشند، طبیعتا جا برای قرارگیری ریشه یا رشته های عصبی مذکور بسیار کم و تنگ می شود. حال به این بیماری یا نقص و مشکل نخاعی، تنگی کانال نخاعی می گویند که در توان حرکتی افراد مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد و علاوه بر آن منجر به ایجاد دردهایی در بیماران می شود.

علائم و نشانه ها

تنگی کانال نخاعی در بیماران منجر به بروز علائم مهم و شایعی می شود که در این بخش سعی می کنیم به مهم ترین این موارد اشاره نماییم. در ادامه با ما همراه باشید:

۱.کمردرد شدید در ناحیه کمر و ستون فقرات
مهم ترین و شایع ترین نشانه این بیماری کمردرد است که در تمام بیماران مشترک است. البته توجه داشته باشید که این نوع درد در افراد مختلف، متفاوت است.

۲.درد و سوزش در نواحی مختلف بدن
دومین علامت و نشانه ی این عارضه، احساس درد و سوزش فراوان در ناحیه باسن و به دنبال آن در ناحیه ی پشت ران ها و ساق های پاها می باشد.

۳.ضعف شدید در عضلات پا
یکی دیگر از رایج ترین علائم احساس ضعف در پاهای بیمار در زمان ایستادن و یا راه رفتن است که منجر به نشستن ناگهانی او بر زمین می شود.

۴.بی حسی موضعی در پاها
بی حسی موضعی پاها از دیگر نشانه های این بیماری است که در موارد حاد حتی ممکن است منجر به عدم درک سرما و گرما در بیماران شود.

۵.بی حسی باسن و ماهیچه های آن
در برخی بیماران در مواقعی ممکن است بی حسی خاصی در قسمت باسن و ماهیچه های متصل به لگن ایجاد شود.

۶. گزگز و مورمور شدن پاها
این حس نیز در پاهای بیماران ممکن است دفعات زیادی رخ دهد.

. یکی دیگر از این علائم این است که افراد در زمان پیاده روی کوتاه هم دچار پادردهای شدید می شوند. همچنین عملکرد دستگاه گردش خون در بدن این دسته از بیماران نیز تا حد زیادی مختل و شخص اغلب دچار نارسایی گردش خون می شود. البته در این حالت نیز شخص پس از استراحت، احساس راحتی زیادی می کند.

راه های تشخیص

در حال حاضر به لطف پیشرفت های علمی و پزشکی در زمینه های مختلف و به ویژه تشخیص انواع کمردردها، تشخیص این عارضه بسیار راحت تر و سریع تر از قبل انجام می شود. در این بخش از مطلب می خواهیم به راه های تشخیص این نوع بیماری به طور کامل اشاره نماییم.
در مواقعی که شخص به بیماری تنگی کانال نخاعی مبتلا می گردد، راه رفتن بیمار کاملا تحت تاثیر بیماری قرار گرفته و معمولا به صورت لنگان و یا خمیده راه می رود. لذا پزشکان در صورتی که سن بیمار بالا و پیر باشد و این ویژگی لنگان راه رفتن را داشته باشد احتمال بروز این بیماری را می دهند.
بسیاری از علائمی که در بالا ذکر کردیم را این بیماران در زمان مراجعه به پزشک متخصص دارند مثل گزگز و خواب رفتگی پاها و بی حسی موضعی در ران ها و … .
دومین راه تشخیص ، انجام آزمایش ام آر آی می باشد که در تصاویری که به دست می آید به طور دقیق تر علایم این بیماری مشخص خواهد شد. ارائه نوار عصبی یا عضلانی نیز از راه های تشخیص این بیماری توسط پزشک به شمار می آید.

انواع تنگی کانال نخاعی

بهتر است بدانید که این بیماری دارای انواع و اقسام متفاوتی است که در سه دسته زیر تقسیم می شوند:
۱.تنگی کانال نخاعی مرکزی
۲.تنگی کانال نخاعی محیطی
۳.تنگی کانال نخاعی بین مهره ای.
نکته قابل توجه این است که در ظاهر علائم این سه نوع مشابه یکدیگر هستند اما با انجام آزمایش های ام آر آی و یا نوار عضلانی یا نوار عصبی تمام تفاوت های این سه دسته بهتر و کاملا مشخص می شود.

علل و عوامل ابتلا به بیماری تنگی کانال نخاعی

حال وقت آن است که به پاسخ این سوال بپردازیم که به راستی علت و عوامل ابتلا به بیماری تنگی کانال نخاعی چیست؟ در اینجا به مهم ترین و عمده ترین عوامل اشاره می کنیم.

۱.عوامل ژنتیکی و ارثی
یکی از عواملی که ممکن است سبب ابتلا به این عارضه در افراد گردد عوامل موروثی یا ژنتیکی است. در این گونه از افراد، قطر کانال نخاعی نسبت به حالت معمولی و نرمال خود تنگ تر و کوچکتر است.

۲.افزایش سن و یا کهولت سن
شاید بتوان کهولت سن یا پیری را مهم ترین و رایج ترین عامل و دلیل ابتلا به این بیماری دانست چرا که شخص به مرور زمان و به دلیل نوع و روش زندگی و حتی شغل خویش می تواند به مرور زمان شرایط را جهت ابتلا به این بیماری مهیا سازد.

۳.شغل شخص (شغل های سنگین)
در مواقعی نیز شخص به دلیل نوع شغل خویش مبتلا به بیماری تنگی کانال نخاعی می شود. در این نوع مشاغل که اغلب شغل های سنگین هستند و اکثر مشاغل سخت همچون معدن، ستون فقرات و کمر شخص ناچارا فشار زیادی را متحمل می شود و به مرور زمان علایم بیماری در وی بروز خواهد کرد.

۴. بیماری های روماتیسمی
یکی دیگر از رایج ترین عوامل که باعث ابتلا به این بیماری می شود ابتلای شخص به بیماری های روماتیسمی است که در حال حاضر به آن ها مبتلاست. بیماری های روماتیسمی به مرور تاثیرات مخربی بر ستون فقرات و نهایتا کانال نخاعی وارد می آورد که منجر به بروز بیماری تنگی کانال نخاعی در افراد می گردد.

راه های درمان بیماری تنگی کانال نخاعی

خوشبختانه امروزه به لطف پیشرفت های علم پزشکی در زمینه جراحی های مربوط به کانال نخاعی و ستون فقرات، مداوای این بیماری بسیار سریعتر و راحت تر از پیش گردیده است.

۱.داروهای ضد التهاب : در این روش بنا به تشخیص پزشک، داروهای ضد التهاب به بیمار جهت درمان و مداوای بیماری تجویز می گردد. این نوع درمان اغلب در شرایط و مواقعی برای بیماران توصیه و اعمال می شود که بیمار در مراحل اولیه بیماری است و یا چندان حاد نشده است و یا امکان عمل جراحی بر روی شخص بیمار میسر نیست.
۲.درمان با انجام فیزیوتراپی و مانیپولاسیون و طب سوزنی
۳.درمان با تزریق به درون مهره ها
۴.درمان با جراحی ستون مهره
یکی از رایج ترین راه های درمان، انجام عمل جراحی است که جلوتر در این مقاله به طور مفصل تر به آن می پردازیم.

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی

امروزه روش های مختلفی برای جراحی تنگی کانال نخاعی به وجود آمده است. در این بخش از مطلب می خواهیم انواع جراحی هایی که بر روی کانال نخاعی در ستون فقرات انجام می شود را ذکر کنیم. با ما همراه باشید.

عمل جراحی با استفاده از آندوسکوپ

اولین و یکی از رایج ترین عمل های جراحی ستون فقرات به وسیله آندوسکوپ انجام می شود که در صورتی در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی انجام می شود که شدت بیماری و همچنین میزان تهاجم بیماری به بدن شخص بسیار کم و محدود است.

عمل جراحی با استفاده از لوله های ویژه

نوعی دیگر از عمل های جراحی که بر روی بیماران مبتلا  انجام می شود توسط لوله های ویژه و مخصوصی صورت می گیرد که دارای انعطاف است و طول این لوله قابل افزایش نیز می باشد همچون آنتن های رادیو. در این روش لوله ای هجده میلیمتری در مجاورت کانال نخاعی قرار می دهند و در نهایت نیز کانال نخاعی را بازتر می کنند.

عمل جراحی با وسیله گذاری در کانال نخاعی

سومین عمل جراحی بر ستون فقرات و کانال نخاعی بیماران کاملا به صورت عمل باز انجام می شود و می توان آن را رایج ترین نوع عمل تنگی کانال نخاعی دانست. در این نوع از عمل های جراحی نیز به گشاد کردن کانال نخاعی به صورت جراحی می پردازند و وسیله ای درون آن قرار می دهند.

عمل جراحی باز به همراه وسیله گذاری

همانطور که از نام این نوع عمل جراحی هویداست، در این عمل جراحی که به صورت باز انجام می شود نیز جهت برطرف کردن و بهبود بیماری، بخش یا بخش هایی از فاست های بیمار برداشته می شود تا مقداری از تنگی لوله ها کاسته شود. و در نهایت جهت مقاوم کردن ستون فقرات از پیچ و مهره های خاصی بهره می گیرند.

تاثیر ورزش در درمان تنگی کانال نخاعی

همواره شنیده ایم که ورزش برای درمان بسیاری از بیماری ها موثر و مفید است. در مواردی که پزشک تشخیص دهد، انجام ورزش و نرمش و حرکات خاص ورزشی، تاثیرات زیادی در درمان این بیماری دارد. بخشی از این ورزش های مخصوص در قالب فیزیوتراپی انجام می شود. البته توجه داشته باشید که انجام حرکات ورزشی به تنهایی و صرفا قادر به برطرف کردن و بهبود کامل بیماری تنگی کانال نخاعی نمی گردد ولی یکی از فواید ورزش می تواند کاهش دردها و همچنین جلوگیری از پیشروی و پیشرفت بیماری تنگی کانال نخاعی شود.
در مواردی، پزشک بر اساس تشخیص خویش به بیماران توصیه و تجویز فیزیوتراپی می کند تا شدت درد را کاهش دهد. به این نکته نیز توجه کافی داشته باشید که ورزش های مخصوص درمان بیماری تنگی کانال نخاعی، سبک و ساده تر از سایر ورزش ها هستند. ضمنا بیماران بهتر است از انجام ورزش های سنگین پرهیز کنند.

درمان بیماری با پرهیز از انجام کارهای سنگین

همانگونه که بالاتر هم به عوامل و علل ابتلای افراد به بیماری تنگی کانال نخاعی اشاره نمودیم، دیدید که انجام کارهای سنگین می تواند به مرور زمان منجر به بروز این بیماری شود. پزشک متخصص همواره به بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی توصیه می کند که از انجام کارهای سنگین روزمره پرهیز کنند چرا که موجب بدتر شدن و تشدید بیماری در آن ها خواهد شد.
سعی کنید در زمان انجام کارها، از دیگران کمک بگیرید و یا آرام آرام کارها را انجام دهید نه اینکه در یک زمان محدود و کم، کارهای زیادی را انجام دهید.

سخن نهایی

در این مطلب با تمام نکات ضروری در رابطه با بیماری تنگی کانال نخاعی آشنا شدیم و همچنین تمامی عوامل و علل ایجاد بیماری و راه های درمان آن را معرفی و بیان کردیم. امیدواریم که اطلاعات مفیدی را در اختیار شما کاربران گرامی گذاشته باشیم.