کوچک شدن مغز : تاثیر، علل و درمان
وقتی وارد میانسالی میشوید، مغز شما به روشهای کم بیان اما قابلاندازهگیری تغییر میکند. اندازه مغز بین سنین ۳۰ یا ۴۰ سالگی شروع به کوچک شدن میکند و با رسیدن به سن ۶۰ سالگی این میزان افزایش مییابد. کوچک شدن مغز در همه نواحی مغز به یکباره اتفاق نمیافتد. برخی از نواحی بیشتر و سریعتر از سایرین کوچک میشوند و احتمالاً با افزایش سن شدیدتر میشود.
درحالیکه هیچ راهی برای متوقف کردن پیری وجود ندارد، شما میتوانید با فعال ماندن، تغذیه سالم و صحبت با پزشک در مورد هرگونه چالش یا نگرانی بهسلامت مغز خود کمک کنید.

آیا کوچک شدن مغز با افزایش سن امری طبیعی است؟
این کاملاً طبیعی است که با افزایش سن تغییراتی در مغز خود تجربه کنید. بخشهای مغز، لایه بیرونی چروکیده مغز، با افزایش سن نازکتر میشود. بهویژه در لوب فرونتال که حافظه، احساسات، کنترل تکانه، حل مسئله، تعامل اجتماعی و عملکرد حرکتی را پردازش میکند، قابلتوجه است. نازکشدن میتواند در قسمتهایی از لوب گیجگاهی نیز قابلتوجه باشد که در پشتگوش قرار دارد و به افراد کمک میکند کلمات را بفهمند، صحبت کنند، بخوانند، بنویسند و کلمات را با معانی آنها مرتبط کنند.
قسمتهایی از مغز که آخرین قسمتهایی هستند که در دوران نوجوانی بالغ میشوند، اولین قسمتهایی هستند که شروع به پیری و کوچک شدن میکنند. برخی از آن بهعنوان نظریه «آخرین ورود، اولین خروج» یاد میکنند. به طور خلاصه، آخرین قسمتهایی از مغز که با بزرگتر شدن رشد میکنند، اولین قسمتهایی هستند که در سنین پیری کاهش مییابند.
بخشهایی از مغز که منقبض میشوند حاوی رشتههای عصبی مهمی هستند (ساختارهای لوله مانندی که اطلاعات را از مغز به بقیه بدن و از بدن به نخاع و مغز منتقل میکنند). هنگامی که مغز کوچک میشود، ارتباطات کمتری بین نورونها وجود دارد و سیستمهای انتقالدهنده عصبی که اطلاعات را از مغز به قسمتهای مختلف بدن مخابره میکنند، تغییر میکنند و در نتیجه عوارض متعددی به دنبال دارد.همه این عوامل در روند پیری و زوال شناختی مرتبط با افزایش سن نقش دارند.
مواردی که مغز را کوچک میکند؟
غم و اندوه یک دلیل ناشناخته برای ازدستدادن توده مغزی است. محققان دانشگاه ییل دریافتند افرادی که از خلقوخوی افسردگی رنج میبرند مغز آنها را کوچک میکند. از سوی دیگر، مطالعهای توسط مؤسسه ماکس پلانک در برلین نشان میدهد که در این مجموعه آزمایشی تعداد سلولهای خاکستری مغز بهخصوص در مردان با تماشای فیلمهای مستهجن کاهش مییابد. همانطور که مغز شما تغییر میکند و کوچک میشود، ممکن است احساس کنید که بر عملکرد ذهنی تأثیر میگذارد.
حتی افراد مسن سالم ممکن است این موارد را تجربه کنند:
- مشکلات حافظه
- چالشهای ارتباطی
- مشکل در یادآوری کلمات یا واژگان
- مشکل در یادگیری چیزهای جدید
- افزایش التهاب همراه با آسیب یا بیماری
- کندی ناشی از کاهش ارتباط بین سلولهای عصبی در مغز
- کاهش جریان خون در مغز
آیا کوچک شدن مغز ما را احمق میکند؟
مطالعات نشان میدهد که وقتی مقدار مؤثر سلولهای خاکستری کوچک میشود، عملکرد مغز نیز کاهش مییابد. این منجر به محدودیتهای خاصی مانند کاهش حافظه و توانایی یادآوری میشود – توانایی تفکر خلاق، تداعی (انتقال) و پیچیده کاهش مییابد، پس از آن کمتر قادر به بحث، برنامهریزی، حل مشکلات و غیره هستیم.
بهاینترتیب آتروفی مغز را متوقف میکنیم؟
اولین راه برای جلوگیری از ازبینرفتن سلولهای خاکستری، داشتن خواب خوب است. مطالعه اخیر در دانشگاه آکسفورد نشان میدهد که حداقل شش تا هشت ساعت خواب در روز برای حفظ حجم مغز مفید است. برعکس، به گفته محققان، کمبود خواب عامل مهمی در ازبینرفتن سلولهای خاکستری است.
و آیا میتوانم دوباره مغزم را بزرگ کنم؟
بله صددرصد! اساساً مهمترین چیز این است که شما بهسادگی مغز خود را به چالش بکشید. یک راه خوب برای مثال، یادگیری یک زبان جدید است. اگر این تلاش برای شما زیاد است، این را امتحان کنید: هر از چند گاهی دست خود را تغییر دهید. اگر راستدست هستید، فقط چند خط با دست چپ بنویسید. دندانهای خود را مسواک بزنید یا با دستی بخورید که معمولاً از آن استفاده نمیکنید. در نتیجه، مغز باید فرایندهای حرکتی را دوباره بیاموزد که بهویژه در بزرگشدن مجدد مغز مؤثر است.
چگونه با افزایش سن از سلامت مغز خود حمایت کنیم؟
با بالارفتن سن، کارهایی وجود دارد که میتوانید برای حمایت از سلامت مغز و جلوگیری از زوال شناختی انجام دهید.
ورزش
هر روز فعالیت بدنی ورزش باعث افزایش جریان خون در کل بدن، بهخصوص مغز میشود. همچنین کارشناسان معتقدند ورزش منظم میتواند به کاهش استرس و افسردگی و بهبود حافظه کمک کند.
غذای سالم بخورید
آیا میدانستید که خوردن یک رژیم غذایی سالم برای مغز شما نیز مفید است؟ غذاهایی مانند میوههای تازه، ماهی، گوشت بدون چربی و مرغ بدون پوست همگی گزینههای خوبی هستند. با افزایش سن، بهتر است از مصرف بیش از حد الکل خودداری کنید، زیرا مصرف بیش از حد آن میتواند منجر به مشکلات حافظه و سردرگمی شود.
فعالیت ذهنی
از نظر ذهنی فعال بمانید فعالیتهایی مانند خواندن، بازی با کلمات، شروع به یک سرگرمی جدید، ثبتنام در کلاسها، یا یادگیری نحوه نواختن ساز، همه راههای عالی برای فعال ماندن ذهنی هستند. فعالیت ذهنی مداوم میتواند به حفظ حافظه و پردازش فکر شما کمک کند.
اجتماعی بمانید قرارگرفتن با دوستان و خانواده نهتنها لذتبخش است، بلکه به دفع افسردگی و استرس نیز کمک میکند. ممکن است بخواهید داوطلب شوید یا به یک سازمان بپیوندید تا در عین حفظ تعامل اجتماعی مثبت، از کمک به مردم رضایت داشته باشید.
مراقبت از قلب
مراقب بیماریهای قلبی عروقی باشید. بیماریهای پزشکی مانند فشارخون بالا، کلسترول بالا و دیابت میتوانند خطر زوال شناختی را افزایش دهند. با پزشک خود در مورد گزینههای درمانی و نحوه کمک آنها صحبت کنید.
ترک سیگار
سیگارکشیدن نهتنها برای ریهها مضر است، بلکه ممکن است با افزایش سن به کاهش قدرت شناختی نیز کمک کند. ترک به بدن شما کمک میکند تا سالم بماند.
اشکال مختلف ویتامین B
برای حمایت از سلامت مغز شما با افزایش سن مهم هستند. ویتامین B به جلوگیری از شرایط پزشکی مانند زوال عقل کمک میکند و تولید انتقالدهندههای عصبی را افزایش میدهد. انتقالدهندههای عصبی مواد شیمیایی هستند که پیامها را بین نورونهای مغز و بدن شما ارسال میکنند. بدون ویتامین B، افراد مسن بیشتر در معرض خطر کوچکشدن مغز و زوال شناختی هستند که میتواند شامل بیماریهای عصبی مانند آلزایمر باشد.
بیشتر غذاها حاوی نوعی ویتامین B هستند و خوردن یک رژیم غذایی متعادل و سالم معمولاً ویتامینهای موردنیاز شما را تأمین میکند. برخی از شرایط پزشکی جذب ویتامین B را برای شما دشوار میکند که ممکن است مکملها را ضروری کند. قبل از مصرف مکملها یا ویتامینها با پزشک خود مشورت کنید.
دیدگاه کاربران