آرتروز گردن چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

درد گردن می‌تواند به دلایل زیادی ایجاد شود، اما بیشتر اوقات مربوط به افزایش سن است. مانند بقیه بدن، دیسک‌ها و مفاصل گردن (ستون فقرات گردن) با افزایش سن به آرامی تحلیل می‌روند. اسپوندیلوز گردن، که معمولاً آرتروز گردن نامیده می‌شود، اصطلاح پزشکی این تغییرات مربوط به سن و سایش و پارگی است که با گذشت زمان رخ می‌دهد.
آرتروز گردن بسیار شایع است. بیش از ۸۵ درصد افراد بالای ۶۰ سال مبتلا به این مشکل هستند. این بیماری اغلب باعث درد و سفتی گردن می‌شود، اگرچه بسیاری از افرادی که دچار اسپوندیلوز یا آرتروز گردن می‌شوند علائم قابل توجهی را تجربه نمی‌کنند. در بیشتر موارد، اسپوندیلوز گردن به درمان محافظه کارانه که شامل دارو و فیزیوتراپی است، پاسخ خوبی می‌دهد.

آناتومی

ستون فقرات شما از ۲۴ استخوان به نام مهره تشکیل شده است که روی هم چیده شده‌اند. این استخوان‌ها به هم متصل می‌شوند و مجاری ایجاد می‌کنند که از نخاع محافظت می‌کند.
هفت مهره کوچک که از قاعده جمجمه شروع شده و گردن را تشکیل می‌دهند، ستون فقرات گردنی را تشکیل می‌دهند.
سایر قسمت‌های ستون فقرات شما عبارت‌اند از:

نخاع و اعصاب: این بخش مانند کابل‌های “الکتریکی” از طریق کانال نخاعی حرکت می‌کنند و پیام‌هایی را بین مغز و ماهیچه‌های شما حمل می‌کنند. ریشه‌های عصبی از طناب نخاعی از طریق منافذی در مهره‌ها (سوراخ) منشعب می‌شوند.

دیسک‌های بین مهره‌ای: در بین مهره‌های شما دیسک‌های بین مهره‌ای انعطاف‌پذیر قرار دارد. آنها هنگام راه رفتن یا دویدن به عنوان کمک فنر عمل می‌کنند.
دیسک‌های بین مهره‌ای صاف و گرد هستند و ضخامت آنها حدود ۱.۲۷ سانتی متر است. آنها از دو جزء تشکیل شده‌اند:

• Annulus fibrosus: این بخش حلقه بیرونی سخت و انعطاف‌پذیر دیسک است.
• Nucleus pulposus: این بخش مرکز نرم و ژله مانند دیسک است.

علت ایجاد آرتروز گردن

آرتروز گردن از تغییرات دژنراتیو ناشی از افزایش سن در ستون فقرات ناشی می‌شود. این تغییرات طبیعی است و در همه افراد رخ می‌دهد. در حقیقت، تقریباً نیمی از افراد میان‌سال و بزرگ‌تر دیسک‌هایی دارند که علائم دردناک ایجاد نمی‌کنند.

تخریب دیسک و خار استخوان

با افزایش سن، قد دیسک‌های ستون فقرات کاهش می‌یابد و شروع به برآمده شدن می‌کنند. آنها همچنین آب خود را از دست می‌دهند، شروع به خشک شدن و ضعیف شدن می‌کنند. این مشکل باعث کاهش فضاهای دیسک و از دست دادن ارتفاع دیسک می‌شود. در نهایت، کیفیت بالشتک دیسک‌ها کاهش می‌یابد.
با افزایش فشار مفاصل وجهی، آنها نیز مانند آنچه در مفصل ران یا زانو اتفاق می‌افتد شروع به زوال و آرتروز می‌کنند. غضروف صاف و لغزنده مفصلی که مفاصل را می‌پوشاند و از آنها محافظت می‌کند، از بین می‌رود.

اگر غضروف به طور کامل از بین برود، می‌تواند منجر به سایش استخوان بر روی استخوان دیگر شود. برای جبران غضروف از دست رفته، بدن شما ممکن است با رشد استخوان جدید در مفاصل وجهی شما به حمایت از مهره‌ها پاسخ دهد. با گذشت زمان، این رشد بیش از حد استخوان، خار استخوان نامیده می‌شود، که ممکن است فضای عبور اعصاب و نخاع را تنگ کند (تنگی کانال نخاع). خار استخوان همچنین ممکن است منجر به کاهش دامنه حرکت در ستون فقرات شود.

عوامل خطر

سن شایع‌ترین عامل خطر برای اسپوندیلوز گردن است. این بیماری در بیماران میان‌سال و مسن بسیار شایع است.
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به اسپوندیلوز گردن و گردن درد را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• ژنتیک: سابقه خانوادگی درد گردن و اسپوندیلوز
• سیگار کشیدن: به وضوح با افزایش گردن درد ارتباط دارد.
• شغل: مشاغلی با حرکات مکرر گردن و کارهای سربار
• افسردگی یا اضطراب
• آسیب قبلی یا ضربه به گردن

علائم ایجاد آرتروز گردن

برای اکثر افراد، اسپوندیلوز گردن بدون علامت است. هنگامی‌که علائم ظاهر می‌شوند، معمولاً شامل درد و سفتی در گردن است. این درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. گاهی اوقات با نگاه کردن به بالا یا نگاه کردن به پایین برای مدت طولانی، یا با فعالیت‌هایی که در آن گردن برای مدت طولانی در همان حالت نگه داشته می‌شود، مانند رانندگی یا خواندن کتاب، بدتر می‌شود. درد معمولاً با استراحت یا درازکشیدن بهبود می‌یابد. 

علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• وقتی گردن خود را برمی‌گردانید، صدا یا احساس سایش یا احساس زحمت می‌کنید.
• در برخی موارد، اسپوندیلوز گردن منجر به تنگ شدن فضای مورد نیاز نخاع یا ریشه‌های عصبی می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، علائم شما ممکن است شامل بی حسی و ضعف در بازوها، دستها و انگشتان باشد.
• مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا ضعف در دست یا پاها
• گرفتگی عضلات در گردن و شانه‌ها

روش‌های تشخیص آرتروز گردن

روش‌های مختلفی از معاینه فیزیکی توسط پزشک تا روش های تصویربرداری برای بررسی و تشخیص آرتروز گردن وجود دارد.

معاینه‌ی فیزیکی

پس از بحث در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی‌، پزشک معاینه کامل گردن، شانه‌ها، بازوها و اغلب پاها را انجام می‌دهد. او تعدادی آزمایش انجام می‌دهد و به دنبال مشکلات یا تغییرات در موارد زیر است:

• قدرت، در بازوها، دست‌ها و انگشتان شما
• احساس لمس
• بازتاب‌ها
• جریان خون
• انعطاف پذیری، در گردن و بازوها
• راه رفتن

پزشک شما همچنین ممکن است به آرامی بر گردن و شانه‌های شما فشار وارد کند، تا نقاط حساس (ماشه‌ای) یا تورم غدد را احساس کند. او همچنین برای درک بیشتر علائم شما و هرگونه صدمه‌ای که ممکن است به گردن شما وارد شده باشد، سؤالاتی را مطرح می‌کند. این سؤالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد از کی شروع شد؟
• کی درد ایجاد می‌شود؟ مستمر است یا می‌آید و می‌رود؟
• آیا برخی فعالیت‌ها درد را بدتر می‌کند؟
• آیا تابه‌حال درد داشته‌اید؟
• آیا تابه‌حال برای درد درمان شده‌اید؟
• آیا در دست‌ها یا پاهای خود ضعف یا بی حسی دارید؟
• آیا با مهارت‌های حرکتی خوب مانند نوشتن یا بستن دکمه پیراهن خود مشکل دارید؟
• آیا از دست دادن تعادل یا سایر مشکلات هماهنگی دارید؟
• آیا تابه‌حال تصادف کرده‌اید یا به گردن خود آسیب وارد کرده‌اید؟

روش های تصویربرداری

پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی را برای کمک به تشخیص اسپوندیلوز گردن تجویز کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اشعه ایکس: این روش تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان را ارائه می‌دهند. اشعه ایکس هم ترازی استخوان‌ها را در امتداد گردن شما نشان می‌دهد. همچنین می‌تواند تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات گردنی شما را نشان دهد، مانند از دست دادن ارتفاع دیسک یا وجود خارهای استخوانی.

اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): این روش تصاویر بهتری از بافت‌های نرم بدن مانند ماهیچه‌ها، دیسک‌ها، اعصاب و نخاع ایجاد می‌کند. MRI می‌تواند تعیین کند که آیا علائم شما در اثر آسیب به بافت‌های نرم ایجاد شده است، مانند برآمدگی یا فتق دیسک، یا نه.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): سی تی اسکن با جزئیات بیشتر از یک اشعه ایکس ساده، می‌تواند به پزشک شما در مشاهده بهتر کانال نخاعی و خارهای استخوانی کمک کند.

میلوگرام: در این روش تصویربرداری، رنگ کنتراست به کانال نخاعی تزریق می‌شود تا نخاع و ریشه‌های عصبی به وضوح نمایان شوند. سی تی اسکن معمولاً بلافاصله پس از میلوگرام انجام می‌شود در حالی که رنگ کنتراست هنوز در کانال نخاعی است.

الکترومیوگرافی(EMG): الکترومیوگرافی تکانه‌های الکتریکی ماهیچه‌ها را در حالت استراحت و حین انقباض اندازه گیری می‌کند. مطالعات هدایت عصبی اغلب همراه با EMG برای تعیین عملکرد صحیح عصب نخاعی انجام می‌شود.

آزمایش‌های دیگر: در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای تعیین وجود فاکتور روماتوئید یا هر آنتی بادی دیگری که نشان دهنده آرتریت التهابی است تجویز کند.

روش‌های درمان آتروز گردن

روش‌های درمان آرتروز گردن شامل درمان‌های غیر تهاجمی‌(غیر جراحی) و درمان‌های جراحی می‌شود.

درمان غیر جراحی

در بیشتر موارد، اسپوندیلوز گردن با روش‌های غیر جراحی درمان می‌شود. گزینه‌های درمانی غیر جراحی عبارت‌اند از:

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمولاً اولین درمان غیر جراحی است که پزشک توصیه می‌کند. تمرینات خاص می‌تواند به تسکین درد و همچنین تقویت و کشش عضلات ضعیف یا تحت فشار کمک کند. در برخی موارد، فیزیوتراپی ممکن است شامل وضعیت درمانی یا استفاده از کشش برای کشش ملایم مفاصل و ماهیچه‌های گردن باشد. برنامه‌های فیزیوتراپی از نظر زمان متفاوت است، اما به طور کلی بین ۶ تا ۸ هفته طول می‌کشد. به طور معمول، جلسات ۲ تا ۳ بار در هفته برنامه ریزی می‌شود.

داروها

در مرحله اول درمان، پزشک ممکن است چندین دارو تجویز کند که در کنار هم برای رفع درد و التهاب استفاده شوند.

استامینوفن: در اغلب موارد درد خفیف با استامینوفن تسکین می‌یابد.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): NSAID‌هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که اغلب با استامینوفن تجویز می‌شوند، داروهای خط اول برای گردن درد محسوب می‌شوند. آنها هم درد و هم تورم را تسکین می‌دهند و بسته به علائم خاص شما ممکن است برای چند هفته تجویز شوند. اگر موارد منع مصرف جدی برای NSAID‌ها دارید یا اگر درد شما به خوبی کنترل نشده است، می‌توانید انواع دیگر داروهای ضد درد را در نظر بگیرید.

کورتیکواستروئیدهای خوراکی: یک دوره کوتاه کورتیکواستروئیدهای خوراکی می‌تواند با کاهش التهاب به تسکین درد کمک کند.

شل کننده‌های عضلانی: برای درمان اسپاسم دردناک عضلانی می‌توان از داروهایی مانند سیکلو بنزاپرین یا کاریزوپرودول استفاده کرد.

گردنبند نرم گردن: گردنبند یک حلقه پد است که به دور گردن می‌پیچد و با چسب محکم در جای خود نگه داشته می‌شود. ممکن است پزشک به شما توصیه کند از یقه نرم گردن استفاده کنید تا حرکت گردن محدود شود و ماهیچه‌های گردن شما استراحت کنند. گردنبند نرم فقط باید برای مدت کوتاهی استفاده شود زیرا پوشیدن طولانی مدت ممکن است قدرت عضلات گردن شما را کاهش دهد.

پک یخ، گرما و سایر روش‌ها: پزشک شما ممکن است استفاده دقیق از یخ، گرما، ماساژ و سایر درمان‌های محلی را برای تسکین علائم توصیه کند.

تزریقات مبتنی بر استروئید

 بسیاری از بیماران با تزریق استروئید، به خلاصی کوتاه مدت از درد دست پیدا می‌کنند. شایع‌ترین روش‌های تزریق برای درد گردن عبارت‌اند از:

بلوک اپیدورال گردن: در این روش، داروی استروئیدی و بیهوشی به فضای کنار پوشش نخاع فضای “اپیدورال” تزریق می‌شود. این روش معمولاً برای درد گردن و یا بازو استفاده می‌شود که ممکن است به دلیل فتق دیسک گردن باشد، که به عنوان رادیکولوپاتی یا “فشار عصب” نیز شناخته می‌شود.

بلوک مفصل وجهی گردن: در این روش، داروی استروئیدی و بیهوشی به کپسول مفصل وجهی تزریق می‌شود. مفاصل وجهی در پشت گردن قرار گرفته و ثبات و حرکت را ایجاد می‌کند. این مفاصل می‌توانند تغییرات آرتروز ایجاد کنند که ممکن است به گردن درد کمک کند.

بلوک شاخه داخلی و فرسایش فرکانس رادیویی: این روش در برخی موارد درد مزمن گردن استفاده می‌شود. می‌توان از آن برای تشخیص و درمان مفصل دردناک استفاده کرد. در حین تشخیص در این روش، عصبی که مفصل وجهی را عصب دهی می‌کند با بی حسی موضعی مسدود می‌شود. اگر درد شما برطرف شد، ممکن است پزشک منبع گردن درد شما را مشخص کرده باشد. گام بعدی ممکن است مسدود کردن دائمی درد باشد. این کار با آسیب رساندن به اعصاب مفصل با تکنیک “سوزاندن” انجام می‌شود، روشی به نام فرسایش رادیویی. تسکین درد ناشی از فرسایش معمولاً چند ماه طول می‌کشد. اما اگر عصب بازسازی شود، درد می‌تواند عود کند.

تزریقات مبتنی بر استروئید اگرچه تهاجمی‌تر از عمل جراحی نیست، اما فقط پس از ارزیابی کامل توسط پزشک تجویز می‌شود. پزشک شما در مورد خطرات و مزایای تزریقات مبتنی بر استروئید برای بیماری خاص شما صحبت خواهد کرد.

درمان جراحی

جراحی معمولاً برای آرتروز گردن و گردن درد توصیه نمی‌شود مگر اینکه پزشک تشخیص دهد:

• عصب نخاعی توسط فتق دیسک یا استخوان فشرده می‌شود (رادیکولوپاتی گردنی)
• نخاع شما فشرده می‌شود (میلوپاتی اسپوندیلوز گردن)

بیمارانی که علائم عصبی پیش‌رونده‌ای مانند ضعف بازو، بی حسی، بی ثباتی هنگام راه رفتن یا زمین خوردن دارند، به احتمال زیاد با جراحی درمان می‌شوند.
گاهی اوقات در صورت داشتن گردن درد شدید (بدون فشردگی عصب) که با درمان غیر جراحی تسکین نیافته است، ممکن است جراحی توصیه شود. با این حال، برخی از بیماران با گردن درد شدید کاندید جراحی نمی‌شوند. این ممکن است به دلیل ماهیت گسترده آرتروز آنها، سایر مشکلات پزشکی یا علل دیگر درد آنها مانند فیبرومیالژیا باشد.