جراحی کم تهاجمی ستون فقرات با چه روش‌هایی انجام می‌شود؟
جراحی کم تهاجمی ستون فقرات (MIS) یکی از بهترین روش‌های جراحی ستون فقرات است. در روش جراحی باز یا سنتی، جراح یک برش طولانی روی پوست فرد ایجاد می‌کند تا به‌وضوح محل جراحی را مشاهده کند. از طرفی حجمی از عضله و بافت اطراف ستون فقرات برداشته می‌شود. به همین جهت دوران نقاهت این جراحی طولانی است و درد بیشتری هم دارد. در جراحی کم تهاجمی ستون فقرات، جراح فقط یک یا چند برش کوچک روی پوست فرد ایجاد می‌کند. یک لوله فلزی کوچک یا آندوسکوپ از طریق برش قرار داده می‌شود تا جراح بتواند از طریق یک میدان جراحی کوچک‌تر کار کند. کار از طریق برش‌های کوچک‌تر باعث آسیب بسیار کمتری به عضلات و بافت‌های نرم نسبت به یک برش طولانی می‌شود. در ادامه همراه ما باشید تا با جزئیات این روش منحصربه‌فرد آشنا شویم.
چه نوع جراحی ستون فقرات را می‌توان با استفاده از روش کم تهاجمی انجام داد؟
بسیاری از انواع جراحی ستون فقرات را می‌توان با استفاده از جراحی کم تهاجمی ستون فقرات انجام داد. این موارد عبارت‌اند از:
- همجوشی ستون فقرات که اغلب بر روی دیسک‌های دژنراتیو یا “لغزیده” انجام می‌شود.
- اصلاح ناهنجاری‌های ستون فقرات، مانند اسکولیوز و کیفوز
- رفع فشار بر تومورهای ستون فقرات
- ترمیم و تثبیت شکستگی‌های مهره‌ها
- تنگی ستون فقرات کمری
- عفونت در ستون فقرات
- دیسک کمر
آمادگی پیش از جراحی ستون فقرات کم تهاجمی
برای آمادگی جراحی ستون فقرات باید:
اگر سیگار می‌کشید، سیگار را به مدت دو هفته پیش از جراحی ترک کنید. بهتر است برای نتایج بهتر سیگار کشیدن را به طور دائمی ترک کنید. به طور منظم ورزش کنید تا بدن و ماهیچه‌های خود را سالم نگه دارید تا زمان بهبودی خود را کوتاه کنید. شاید لازم باشد مصرف داروها و داروهای گیاهی غیرضروری را متوقف کنید. درمورد تمامی داروها و مکمل‌های مصرفی خود به پزشک اطلاع دهید چراکه ممکن است با داروهای بیهوشی یا سایر داروهایی که برای جراحی داده شود، واکنش نشان دهند. یک سری آزمایشات و تصویربرداری از جمله اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از ستون فقرات گرفته می‌شود. به احتمال زیاد قبل و بعد از جراحی آنتی‌بیوتیک تجویز شود. آنتی‌بیوتیک‌ها به جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند. پزشک به فرد خواهد گفت که شب قبل از عمل چه چیزی می‌تواند بخورد یا بنوشد.
در طی جراحی کم تهاجمی ستون فقرات چه اتفاقی می‌افتد؟
به فرد بیهوشی داده خواهد شد. بیهوشی ممکن است منطقه‌ای (برای بی‌حس کردن ناحیه‌ای از ستون فقرات) یا عمومی باشد. برای انجام جراحی کم تهاجمی ستون فقرات، چندین تکنیک وجود دارد. وجه مشترک آنها این است که جراح به‌جای یک برش طولانی، یک یا چند برش کوچک در پوست فرد ایجاد می‌کند. این برش‌ها در پشت، قفسه سینه یا شکم فرد ایجاد می‌شوند. تکنیک‌های جراحی کم تهاجمی ستون فقرات عبارت‌اند از:
دیسککتومی
دیسک‌های ستون فقرات اساساً حلقه‌های الاستیک با مواد نرم در داخل هستند که به‌عنوان بالشتک بین استخوان‌های مهره عمل می‌کنند. اگر حلقه الاستیک ضعیف شود، بافت نرم داخل می‌تواند بیرون از حلقه الاستیک بیرون بزند یا فتق کند. مواد فتق دیسک می‌تواند اعصاب عبوری را فشرده کند و در نتیجه باعث ایجاد درد شود. اگر درمان جراحی برای برش یا برداشتن فتق دیسک توصیه شود، ممکن است بتوان این روش را با جراحی MIS با استفاده از پورت، میکروسکوپ و یا آندوسکوپ انجام داد.
رفع فشار ستون فقرات
تنگی ستون فقرات که باریک شدن کانال مهره‌ها است، یک بیماری شایع است که می‌تواند منجر به فشرده‌سازی اعصاب شود. این می‌تواند علائم مختلفی از جمله درد، بی‌حسی و ضعف عضلانی را ایجاد کند. اگر جراحی توصیه شود، ممکن است بتوان استخوان و بافت‌های نرمی را که باعث فشردگی عصب می‌شوند از طریق روش MIS با استفاده از پورت کاتتر (در ادامه به توضیح کاتتر خواهیم پرداخت) و میکروسکوپ یا آندوسکوپ برداشت. متداول‌ترین روش‌های کاهش فشار شامل لامینکتومی و فورامینوتومی است.
فیوژن بین بدنی کمری Transforaminal (TLIF)
این یک تکنیک MIS است که برای بیماران مبتلا به درد مکانیکی مقاوم در ناحیه کمر و رادیکولار همراه با اسپوندیلولیستزیس، بیماری دژنراتیو دیسک و فتق مکرر دیسک انجام می‌شود. این روش از پشت (خلفی) درحالی‌که بیمار روی شکم خود است انجام می‌شود. با استفاده از دو برش کوچک، پیچ‌ها و میله‌ها بین دو یا چند سطح مهره قرار می‌گیرند. دیسک بین مهره‌ای برداشته می‌شود و قفسی پر از استخوان در آن حفره قرار می‌گیرد تا سطوح آسیب‌دیده را تثبیت کند.
ابزارهای موردنیاز برای جراحی کم تهاجمی
در ادامه ابزارهای مورد نیاز برای جراحی کم تهاجمی را بررسی خواهیم کرد:
استفاده از فلوروسکوپ
برای تعیین محل برش، جراح از فلوروسکوپ یا آندوسکوپ استفاده می‌کند. فلوروسکوپ یک دستگاه اشعه ایکس قابل‌حمل است که تصاویری را در هر لحظه از ستون فقرات در طول عمل ارائه می‌دهد. آندوسکوپ یک ابزار نازک و تلسکوپ مانند است که به یک دوربین فیلم‌برداری کوچک متصل است که نمای داخلی ستون فقرات فرد را روی صفحه‌های تلویزیون در اتاق عمل نشان می‌دهد. ابزارهای جراحی کوچک می‌توانند از طریق آندوسکوپ عبور داده شوند و یا با استفاده از کاتتر (جمع‌کننده لوله‌ای) واردشوند.
استفاده از کاتتر
کاتتر، لوله‌های نازک و توخالی هستند. کاتترها، تونل‌های کوچکی از فضای کار را از دهانه پوست تا ناحیه موردنظر روی ستون فقرات ایجاد می‌کنند. ابزارها از طریق یک یا چند جمع‌کننده وارد می‌شوند. استخوان و بافت نخاعی که در حین جراحی برداشته شده است نیز از طریق همین کشنده‌ها خارج می‌شود. کاتترها عضلات فرد را در طول جراحی از محل جراحی دور نگه می‌دارند. هنگامی که جمع‌کننده‌ها برداشته می‌شوند، عضلات به موقعیت اولیه خود بازمی‌گردند. پس از جراحی، برش‌های فرد با بخیه (بخیه) چسب یا منگنه بسته می‌شود و با نوار جراحی یا بانداژهای کوچک پوشانده می‌شود.
قراردادن پیچ و میله از راه پوست
بسته به شرایط بیمار، ممکن است لازم باشد ابزارهایی مانند میله‌ها و پیچ‌ها برای تثبیت ستون فقرات یا بی‌حرکت کردن ستون فقرات برای تسهیل در همجوشی استخوان‌های ستون فقرات قرار داده شود. روش‌های سنتی برای قراردادن پیچ‌ها مستلزم برداشتن وسیع ماهیچه‌ها و سایر بافت‌ها از سطح ستون فقرات است.
با این‌حال، قراردادن از راه پوست، معمولاً شامل واردکردن میله‌ها و پیچ‌ها از طریق برش‌های نسبتاً کوچک پوست بدون برش یا تشریح عضله زیرین است. با کمک تصاویر اشعه ایکس، سیم‌های راهنما از طریق پوست و در مهره‌های ستون فقرات در امتداد مسیرهای موردنظر برای پیچ‌ها قرار می‌گیرند. سپس پیچ‌ها روی سیم‌های راهنما قرار می‌گیرند و مسیر سیم‌ها را دنبال می‌کنند. این پیچ‌ها دارای کش کننده‌های موقتی هستند که به بیرون از پوست کشیده می‌شوند و پس از کمک به هدایت عبور میله‌ها برای اتصال و محکم کردن پیچ‌ها، جدا می‌شوند. با استفاده از ناوبری ستون فقرات و روبات‌ها، ابزار دقیق ستون فقرات با ایمنی و دقت بیشتری قرار می‌گیرد.
آیا جراحی کم تهاجمی ستون فقرات خطرناک است؟
هر جراحی خطراتی دارد. نکته مهم این است که روشی را انتخاب کنیم که کمترین خطر را شامل می‌شود. جراحی کم تهاجمی ستون فقرات نیز خطراتی را شامل می‌شود اما به نسبت سایر تکنیک‌ها، کم‌خطرتر است. برخی عوارض جراحی کم تهاجمی ستون فقرات عبارت‌اند از:
- پنومونی پس از جراحی
- ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در پاها)
- آمبولی ریه (انسداد عروق ریوی)
- عفونت در محل جراحی
- ازدست‌دادن مقادیر بالای خون در حین جراحی که نیاز به تزریق خون دارد.
- درصورتی که جراح تسلط کافی به شرایط جراحی نداشته باشد، امکان بروز موارد زیر نیز ایجاد می‌شود:
- آسیب به اعصاب یا نخاع که منجر به درد یا حتی فلج می‌شود که این مورد بسیار نادر است.
- درد بیش از حد انتظار از جراحی
- آسیب به بافت‌های اطراف ستون فقرات یا مهره جراحی شده
- نشت مایع نخاعی
همچنین در پاره‌ای از موارد نادر، جراحی کم تهاجمی ممکن است نتواند طبق برنامه ریزی انجام شود و تمام موارد را پوشش دهد. به همین جهت، ممکن است نیاز به جراحی دوم یا بیشترباشد. دربرخی موارد نیز در صورت نتیجه ندادن جراحی کم تهاجمی، ناچار به جراحی سنتی هستیم.
مزایای جراحی کم تهاجمی ستون فقرات چیست؟
جراحی کم تهاجمی ستون فقرات چندین مزیت نسبت به جراحی بازدارد، از جمله:
- بیهوشی کمتر
- ازدست‌دادن خون کمتر در حین جراحی
- آسیب کمتر عضلانی و بافت نرم
- کاهش خطر عفونت
- درد کمتر بعد از جراحی
- استفاده کمتر از داروهای مسکن
- چند جای زخم کوچک به‌جای یک اسکار بزرگ
- مرخصی زودتر از بیمارستان
- دوران نقاهت کمتر و بهبودی سریع‌تر
دیدگاه کاربران