بیرون زدگی دیسک کمر : انواع روش های درمانی

بیرون زدگی دیسک کمر یکی از عارضه هایی است که ممکن است برای ستون فقرات یا به اصطلاح دیسک های کمر رخ دهد. البته طبیعتا هر گونه کمردرد آزاردهنده است و شخص را کاملا درگیر دردهای شدید و آزاردهنده می کند. حال این سوال ممکن است برایتان پیش آید که اصلا در چه مواقعی دیسک کمر دچار بیرون زدگی می شود؟ چه عواملی یا عللی سبب بیرون زدگی دیسک کمر می شوند؟

قبل از هر چیزی ابتدا بهتر است با آناتومی و شکل گیری ستون فقرات انسان بیشتر آشنا شویم. ستون فقرات را ستون مهره ها نیز می نامند که از اندکی پایین تر از مخچه ی انسان تا گردن و نهایتا تا لگن انسان را شامل می شود. در کودکی، انسان دارای ۳۳ مهره ی منظم و روی هم متصل شده هستند و نهایتا در سن بلوغ و رفته رفته این تعداد به ۲۴ مهره ی کاملا قدرتمند و مستحکم تبدیل شده و کاهش می یابند.

قوی ترین مهره های ستون فقرات در ناحیه کمر و لگن قرار گرفته اند چرا که فشار بیشتری را ناشی از وزن انسان قرار است تحمل کنند. حال آنکه گاه ممکن است به دلایل مختلفی این مهره ها دچار ضربات یا صدماتی همچون بیرون زدگی دیسک کمر و حتی فتق دیسک شوند که منجر به درد شدیدی در ناحیه کمر افراد می شود. ضمنا دیسک به معنای یک قطعه همچون ژله است که در میان مهره ها قرار گرفته است تا حرکت مهره ها و یا قرارگیری آن ها روی هم را تسهیل نماید و مانع از ساییدگی هر کدام از مهره ها گردد.

گاهی برای افراد این اتفاق رخ می دهد که دیسک یک یا چند مورد از مهره ها از ستون فقرات بیرون زده و یا تا حد زیادی از نظم نرمال مهره ها فاصله می گیرند و سبب بی نظمی بزرگی در کل ستون فقرات می شوند. ناگفته نماند که بیرون زدگی دیسک کمر در آقایان بیشتر از خانم ها رخ می دهد چرا که آقایان کارهای سنگین تر بیشتری انجام می دهند و در معرض خطر بیشتری هستند. در این مطلب قصد داریم با تمام جوانب بیرون زدگی دیسک کمر و همچنین علل و عوامل ایجاد آن، راه های درمان آن و نکات مربوط به این بیماری بیشتر آشنا شویم. لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

علل و عوامل و دلایل ابتلا

در این بخش از مطلب می خواهیم به دلایل عمده ی ایجاد بیرون زدگی دیسک کمر بیشتر آشنا شویم. این عوامل به شرح زیر هستند:

۱.عوامل ژنتیکی و ارثی یا موروثی : اولین و یکی از شایع ترین عللی که منجر به بیرون زدگی دیسک کمر در افراد می شود را می توان ژنتیک دانست. گاه این اتفاق به علل ژنتیکی در بیماران رخ می دهد.
۲.عدم تحرک در افراد : تنبلی و عدم تحرک یا کم تحرکی در افراد نیز می تواند یکی دیگر از علل بیرون زدگی دیسک باشد.
۳.سیگار کشیدن طولانی : متاسفانه سیگار کشیدن نیز می تواند از جمله دلایل ابتلا به بیرون زدگی دیسک باشد چرا که سیگار کشیدن از جذب مواد و انرژی مورد نیاز دیسک ها توسط آن ها تا حدودی ممانعت می کند.
۴.رانندگی های طولانی : ممکن است به مرور زمان و با رانندگی های طولانی، دیسک های کمر دچار بیرون زدگی شوند و متاسفانه تعداد زیادی از رانندگان تجربه ی کمردردهای اینچنینی را دارند.
۵.بارداری و افزایش وزن زیاد : بسیاری از مادران باردار در دوران بارداری به ویژه در ماه های آخر بارها کمردردهای زیادی را تجربه می کنند ولی گاه این کمردردها آنقدر شدت پیدا می کنند که سبب بیرون زدگی دیسک یا دیسک های کمر در آن ها می گردد.
۶.جابجا کردن یا بلند کردن وسایل یا اشیای سنگین : این مورد اغلب در آقایانی که اهل کارهای سنگین هستند و یا خانم های خانه داری که به تنهایی وسایل سنگین منزل را جابجا می کنند و یا هُل می دهند رخ می دهد چرا که فشار بیش از حد توان به مهره های ستون فقرات منجر به بیرون زدگی دیسک ها در افراد می شود.
۷.اضافه وزن و چاق شدن : یکی از شایع ترین دلایل بیرون زدگی دیسک های کمر به خاطر اضافه وزن شدید و یا نامناسب در افراد است. در این شرایط نیز به دلیل وارد آمدن فشار دائم وزن زیاد شخص به مهره های کمر وی، منجر به دیسک کمر و بیرون زدگی دیسک ها خواهد شد.
۸.تصادف و برخورد ناگهانی : یکی دیگر از مهم ترین دلایل بیرون زدگی دیسک کمر، تصادف است که ممکن است علاوه بر بیرون زدگی دیسک کمر منجر به به هم ریختن مهره ها در افراد نیز شود.

علائم بیرون زدگی دیسک کمر

در طول زندگی یک فرد ممکن است بارها انواع کمردردها رخ دهد که می تواند علل و عوامل مختلفی داشته باشد ولی حال این سوال پیش می آید که از کجا بدانیم که دقیقا دچار بیرون زدگی دیسک کمر شده ایم یا خیر؟ در این بخش از مقاله به ذکر علائم و نشانه های اصلی این بیماری می پر دازیم. این علائم به شرح زیر هستند:

۱.افراد بیمار اغلب احساس فلجی ناگهانی در قسمت کمر به پایین می کنند.
۲.در هنگام بلند کردن اجسام با وزن متوسط هم درد شدیدی در ناحیه کمر فرد احساس می شود.
۳.گاه درد کمر در افراد آنقدر جدی و حاد می شود که منجر به تغییراتی در عملکرد روده ها و مثانه نیز می شود.
۴.در زمان خم شدن، بلند شدن و حتی نشستن احساس کمردرد ممکن است شدیدتر شود.
۵.بی حسی در کف پاها و همچنین سوزن سوزن شدن به دفعات.
۶.گاهی در افرادی که مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر هستند بی اختیاری ادرار و مدفوع نیز ممکن است رخ دهد.
۷.ضعف و بی حسی شدید در ناحیه کمر و سمت لگن نیز یکی دیگر از علائم بیرون زدگی دیسک کمر می باشد.

روش های درمان بیرون زدگی دیسک کمر

قبل از هر گونه درمان و یا جراحی بهتر است حتما جهت تشخیص صحیح بیماری به پزشک متخصص مراجعه نمایید چرا که کمردرد انواع و اقسام گوناگونی دارد و در صورت عدم رعایت این موضوع ممکن است شرایط را برای بدتر و حادتر شدن بیماری فراهم آورید. در این بخش می خواهیم می خواهیم به راه های درمان بیرون زدگی دیسک کمر بپردازیم.
خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی و صنعت تجهیزات پزشکی، بیماری های مربوط به ستون فقرات بسیاری بهتر و سریعتر از قبل قابل درمان هستند. در زیر به مهم ترین راه های درمان بیرون زدگی دیسک کمر می پردازیم.

درمان با مصرف دارو

در برخی مواقع پزشک متخصص اقدام به تجویز داروهای مخصوص کاهش درد استخوان ها و داروهای ضد التهاب می کند. در مواردی و مواقعی که درد کمر در افراد چندان جدی نباشد، این کار موثر واقع می شود و مشکل کمردرد شخص برطرف می شود. از جمله این داروها می توان به پردنیزولون، متیل پردنیزولون، دگزامتازون و بتامتازون داروهای ضدالتهابی استروئیدی که به صورت خوراکی یا تجویز وریدی یا عضلانی تجویز می‌شوند و سلکسیب، تولمتین، ایندومتاسین، مفنامیک، دیکلوفناک، بروفن، پیروکسیکام، ملوکسیکام، ناپروکسن داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می باشند اشاره نماییم.
توجه داشته باشید که مصرف بدون مشورت با پزشک متخصص ممکن است شرایط بیماری را بدتر و وخیم تر نماید لذا حتما قبل از هر اقدامی جهت درمان بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید.

درمان با عمل جراحی

گاهی اوقات شدت و میزان بیرون زدگی دیسک کمر در افراد آنچنان بالاست که به تشخیص پزشک متخصص، بیمار ناچار به عمل جراحی دیسک کمر خواهد بود تا هرچه سریعتر مشکل بیرون زدگی دیسک ها را بهبود بخشد.

۱.عمل جراحی با لیزر : در این روش که به صورت عمل جراحی باز انجام می پذیرد نیاز به برش پوست نیز می باشد. درمان در این نوع توسط لیزر و از بین بردن بافت های مخرب یا آسیب دیده انجام می شود. میزان ریسک و خطر در لیزردرمانی دیسک کمر بسیار پایین است.
۲.عمل جراحی بسته : در عمل جراحی بسته دیگر نیازی به برش سطح پوست نیست و این تکنیک توسط ابزار پزشکی خاص انجام می پذیرد. این نوع درمان نیز در موارد بسیاری تاثیرات مثبتی بر سلامتی شخص دارد. ضمنا در این نوع عمل جراحی، نسبت به سایر درمان ها احتمال صدمات و آسیب ها به ستون فقرات بسیار پایین تر است.

درمان با فیزیوتراپی

در برخی موارد، بنا به تشخیص پزشک متخصص، توصیه می شود که بیمار اقدام به گذراندن چند مرحله فیزیوتراپی نماید. در بسیاری موارد، پیگیری و انجام فیزیوتراپی نیز تاثیرات زیادی در جهت بهبود بیرون زدگی دیسک کمر بیماران داشته است.
فیزیوتراپی همچنین نقش مهم و تاثیرگذاری در درمان دیسک های مهره های  L5–S1 می تواند ایفا نماید. انجام فیزیوتراپی اغلب جهت کاهش دردهای ناشی از دیسک کمر به بیماران توصیه می شود. البته ناگفته نماند که مجرب بودن پزشک فیزیوتراپ نیز نقش زیادی در بهبود بیمار دارد.

درمان با الکتروتراپی با دستگاه تنس

در مواردی، درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر به حدی تشدید می شود که نیاز به یک تسکین دهنده ی ناگهانی و فوری دارد. در این شرایط معمولا بنا به تشخیص پزشک متخصص، یک دوره درمان با روش الکتروتراپی توسط دستگاه تنس تجویز می گردد.

در روش الکتروتراپی، به وسیله امواج الکتریکی خاصی که به ستون فقرات و کمر شخص وارد می شود، میزان پیام رسانی بدن از دردهای کمر به مغز به حد زیادی کاهش می یابد و به عبارتی پیام های درد کمتری به مغز مخابره می گردد که همین امر منجر به کاهش فوری احساس درد در بیماران می شود.

درمان با ماساژ

در صورتی که شدت بیماری چندان حاد نیست معمولا ماساژدرمانی گزینه ی مناسبی جهت بهبود بیماری محسوب می شود. البته ماساژ انواع و اقسام مختلفی دارد و بهتر است جهت انجام این نوع ماساژ و با توجه به حساسیتی که مهره های کمر به فشارهای وارده دارند، نزد یک ماساژور و متخصص این رشته صورت پذیرد.
در بسیاری مواقع، ماساژ تخصصی ناحیه کمر، به راحتی سبب کاهش اسپاسم های عضلانی این ناحیه و کاهش درد ناشی از کمردرد می شود.

درمان با تزریق دیسکوژل

یکی دیگر از جدیدترین درمان های تخصصی و ویژه جهت درمان بیرون زدگی دیسک کمر با تزریق دیسکوژل انجام می شود. در این روش هیچگونه عمل جراحی انجام نمی شود و به عبارتی به صورت عمل بسته صورت می گیرد. در این نوع درمان، به میزان لازم و بنا به تشخیص پزشک، مایع دیسکوژل به ناحیه کمر و در درون دیسک های ستون فقرات شخص تزریق می گردد.
تزریق مواد ترکیبی حاوی الکل و یک ماده ی مخصوص به درون فضاهای درون دیسک های کمر، سبب کاهش اصطحکاک و نهایتا کاهش پیام های درد ارسالی به مغز خواهد شد. از طرفی نیز منجر به بهبود وضعیت ستون فقرات می گردد.

درمان با تزریق استروئید اپیدورال

در این روش نیز جهت درمان بیرون زدگی دیسک کمر، تزریق استروئید اپیدورال به نواحی مذکور و آسیب دیده کمر انجام می شود. شباهت های زیادی میان این روش و روش تزریق دیسکوژل وجود دارد. توجه به این نکته نیز بسیار ضروری است که در صورتی که درمان بیرون زدگی دیسک کمر توسط تزریق این نوع مواد به دیسک ها به دفعات انجام شود ممکن است خطرات و آسیب های متعددی نیز داشته باشد. لذا برخی پزشکان این نکته را به بیماران متذکر می شوند.
البته ناگفته نماند که درمان با تزریق استروئید اپیدورال نیز موقتی و در طول یک یا چند دوره هم تاثیرات فراوانی در جهت بهبودی بیماران دارد.

سخن نهایی

در این مطلب به تمامی نکات ضروری جهت آشنایی با بیماری یا آسیب دیدگی بیرون زدگی دیسک کمر بیشتر آشنا شدیم. همچنین با علل و عوامل بروز این بیماری و نیز راه های درمان آن به طور کامل اشاره نمودیم.
لازم به ذکر است که در برخی موارد پزشکان متخصص، ورزش و نرمش را برای بهبود بیماری افراد تجویز و توصیه می کنند. البته که ورزش هم برای درمان این بیماری ممکن است موثر باشد ولی بهتر است جهت آگاهی از نوع ورزش و زمان مورد نیاز انجام ورزش نیز با پزشکان متخصص مشورت لازم به عمل آید.
امیدواریم نکات مفید و ارزنده ای را در اختیارتان گذاشته باشیم. لطفا نظرات، تجربیات، پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.