لامینکتومی ؛ نحوه عمل، مراقبت بعد عمل و عوارض آن
لامینکتومی یک برش جراحی در مهره ستون فقرات برای دسترسی به ساختارهای مرتبط با نخاع است. معمولاً در ناحیه گردن و کمر و کمتر در ناحیه قفسه سینه انجام می‌شود. این عمل برای کاهش فشار بر روی نخاع یا اعصاب نخاعی، برداشتن فتق دیسک‌های بین مهره‌ای یا برداشتن تومورها انجام می‌شود. این عمل همیشه موفقیت آمیز نیست، به این معنی که علائم می‌توانند باقی بمانند یا فقط تا حدی از بین بروند. گاهی اوقات، انتظار نمی‌رود که این عمل علائم را کاهش دهد، اما برای جلوگیری از هر گونه وخامت بالینی بیشتر انجام می‌شود.
دلایل انجام لامینکتومی
یکی از شایع‌ترین دلایل لامینکتومی در ناحیه کمر، افتادگی یا فتق دیسک بین مهره‌ای است. اگر فتق دیسک در این ناحیه باشد، می‌تواند باعث فشار عصب سیاتیک همراه با درد در ساق پا، ضعیف شدن ماهیچه‌های ساق و از دست دادن حس در ساق و پا شود. همچنین وقتی پای خود را در حالت صاف نگه می‌دارید، بلند کردن آن به علت درد می‌تواند دشوار باشد. یکی دیگر از دلایل رایج برای لامینکتومی، دژنراسیون یا آرتریت ستون فقرات است. این منجر به باریک شدن مسیرهایی می‌شود که اعصاب از آن عبور می‌کنند (کانال مهره‌ها یا روزنه‌ها) و همچنین می‌تواند باعث فشار عصب سیاتیک شود.
تشخیص مشکلات ستون فقرات
آزمایشات معمولاً قبل از جراحی برای کمک به تشخیص دقیق انجام می‌شود. این آزمایشات شامل موارد زیر است:
- اشعه ایکس ستون فقرات ساده
- میلوگرام (به ندرت انجام می‌شود)
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
معاینات قبل از لامینکتومی
جراح باید ماهیت عمل بیمار، دلایل آن، نتیجه و خطرات احتمالی مربوطه را توضیح دهد. آنها باید بتوانند مدت زمان تقریبی بستری در بیمارستان و تعداد هفته‌هایی که برای بهبودی قبل از بازگشت به محل کار نیاز دارید را به بیمار بگویند. متخصص بیهوشی بیمار را ویزیت می‌کند تا ببیند چقدر برای جراحی مناسب است. آزمایشات شامل نمونه خون و ادرار قبل از عمل گرفته می‌شود. چند ساعت قبل از عمل جراحی، تزریق دارو برای خواب آلودگی و خشک کردن برخی ترشحات داخلی انجام می‌شود.
لامینکتومی چگونه انجام می‌شود؟
لامینکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. موقعیتی که روی تخت عمل قرار می‌گیرید بستگی به موقعیت یا فتق دیسک دارد. پوست فرد برای برش مشخص شده است. جراح ابتدا پوست را برش می‌دهد. سپس عضله بریده می‌شود، از مهره‌ها جدا می‌شود و با ابزار خاصی به نام رترکتور در جای خود نگه می‌دارند. لامینا، که بین برآمدگی استخوانی مهره‌ها (نقاطی که می‌توانید با انگشتان خود احساس کنید) و فرآیند عرضی یا بال قرار دارد، برداشته می‌شود یا با سوراخ‌های کوچک، سوراخ می‌شود. مرحله بعدی بستگی به مشکل دارد. به عنوان مثال، جراح قسمت‌های بیرون زده دیسک را اصلاح می‌کند. پس از اتمام جراحی، جراح تایید می‌کند که اعصاب دیگر فشرده نمی‌شوند و عضله و پوست بخیه شده (دوخته شده) بسته می‌شوند.
مراقبت و انتظارات بعد از لامینکتومی
مشاهدات معمول بعد از عمل، از جمله دما و فشار خون، گرفته و ترسیم خواهد شد. زخم از نظر قرمزی، تورم و علائم عفونت بررسی می‌شود. اسپاسم عضلانی پس از لامینکتومی غیر معمول نیست. تسکین درد و داروهای ضد اسپاسم به طور منظم تجویز می‌شود. توانایی فرد برای دفع ادرار ثبت می‌شود، زیرا گاهی اوقات بلافاصله پس از جراحی ادرار تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در حین جراحی یک لوله تخلیه ادرار گذاشته می‌شود که پس از یک یا دو روز خارج می‌شود. برای چند روز تزریق دارو داخل وریدی خواهید داشت که شامل آنتی بیوتیک‌ها است. در ابتدا به فرد نشان داده می‌شود که چگونه در رختخواب غلت بزند. روش صحیح چرخاندن بدن به منظور حفظ تراز مناسب بدن آموزش داده می‌شود. فیزیوتراپیست دستورالعمل‌های خاصی را در مورد نحوه صحیح بلند شدن از رختخواب به فرد می‌دهد تا از استرس و فشار روی محل زخم خود جلوگیری کند.
عوارض لامینکتومی
برخی از عوارض احتمالی این روش عبارت‌اند از:
- عفونت یا شکستگی زخم
- خونریزی سطحی یا عمیق
- لخته شدن خون در پاها
- عفونت قفسه سینه
- آسیب به سخت شامه (که طناب نخاعی را می‌پوشاند) که منجر به نشت مایع نخاعی می‌شود.
- آسیب به عصب، ضعف و بی حسی
- پاراپلژی یا چهار پلژی (بسته به محل و شدت آسیب نخاعی)
- بی ثباتی تاخیری
مراقبت پس از لامینکتومی
به مصرف داروهای خود طبق دستور ادامه دهید، به خصوص دوره کامل آنتی بیوتیک‌ها. از فعالیت‌هایی که به ستون فقرات فشار می‌آورند، مانند نشستن یا ایستادن بیش از حد طولانی، خم شدن ستون فقرات، خم شدن در ناحیه کمر، بالا رفتن بیش از حد از پله‌ها یا رفتن به سفرهای طولانی با ماشین، اجتناب کنید. از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند خودداری کنید. روی یک تشک سفت بخوابید. هر تمرینی را که در بیمارستان آموزش دیده‌اید ادامه دهید. به تدریج آنها را افزایش دهید، اگرچه در صورت بروز درد، فعالیت را متوقف کنید. مراقب بلند کردن، خم شدن خود باشید. هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی زخم یا تراوش، افزایش دما یا سردردهای مداوم را به پزشک خود گزارش دهید. داشتن یک برنامه ورزشی منظم بعد از جراحی برای افزایش قدرت و انعطاف عضلات ستون فقرات و محافظت در برابر آسیب‌های بعدی بسیار مهم است.
درمان دیگر مشکلات ستون فقرات
سایر گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- تمرینات ثبات
- تمرینات کششی و تقویتی
- تزریق کورتیزون
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) یا دوره‌ای از استروئیدهای خوراکی
- آموزش نحوه استفاده ایمن از کمر (مانند تکنیک‌های صحیح بلند کردن بدن)
- فیزیوتراپی
- روی آوردن به مبلمان ارگونومیک
دیسککتومی (برداشتن دیسک) بدون لامینکتومی نیز ممکن است یک گزینه باشد، و این گاهی اوقات می‌تواند به عنوان جراحی روزانه مانند میکرودیسککتومی کمری انجام شود.
چه کسانی به لامینکتومی کمری نیاز دارند؟
لامینکتومی کمری برای بیمارانی که با درد پشت و پا ناشی از فشردگی ریشه عصبی مواجه می‌شوند که به درمان محافظه کارانه پاسخ نداده است، پیشنهاد می‌شود. فشردگی ریشه عصبی بر ریشه‌های عصبی در قسمت تحتانی ستون فقرات فشار وارد می‌کند. همچنین برای بیمارانی که تنگی کانال نخاعی دارند پیشنهاد می‌شود. تنگی کانال نخاعی شرایطی است که باعث باریک شدن کانال نخاعی می‌شود که به نخاع و ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند. لامینکتومی کمری نیز برای کاهش فشار بر روی نخاع ناشی از دیسک‌های دژنراتیو، تومورها، خارهای استخوانی یا قطعات دیسک پیشنهاد می‌شود.
دیدگاه کاربران