آیا غده هیپوفیز کشنده است؟

تومور هیپوفیز رشد غیر طبیعی سلولهای غده هیپوفیز است؛ غده هیپوفیز غده اصلی تولید کننده هورمون در بدن است. به اندازه یک نخود ، در مرکز مغز در پشت بینی و چشم قرار دارد. هورمون ها مواد شیمیایی هستند که بدن تولید می کند و سلول ها یا اندام های خاصی را کنترل و تنظیم می کند. تومور در غده هیپوفیز تعادل طبیعی هورمون ها را در بدن مختل کرده و بر سلامت فرد تأثیر میگذارد.
بسیاری از تومورهای هیپوفیز کوچک هستند ، مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کنند و ممکن است هرگز به درمان نیاز نداشته باشند.
کسانی که نیاز به درمان دارند با داروها و یا جراحی قابل درمان هستند. 
در این مقاله علت به وجود آمدن، علائم و راه های درمان غده هیپوفیز را به طور کامل مورد بررسی قرار داده ایم. با ما همراه باشید.

همه چیز درباره تومور هیپوفیز

غده هیپوفیز که به اندازه یک نخود است در پایه مغز قرار دارد. هیپوفیز ترشح هورمون های دیگر غدد درون ریز ( غده ای که هورمون تولید می کند ) را تنظیم و کنترل می کند ، که به نوبه خود بسیاری از فرایندهای بدن را تنظیم می کند.  
این هورمون ها شامل موارد زیر است:

• هورمون رشد (GH)
• هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)
• هورمون آدرنوکروتیکوتروفیک (ACTH)
• پرولاکتین

حدود ۷۵ درصد تومورهای هیپوفیز هورمون ترشح می کنند. وقتی تومور مقادیر بیش از حد یک یا چند هورمون تولید می کند، مشکلات زیر ایجاد شود:

• غول پیکر یا آکرومگالی (هورمون رشد بیش از حد)
• پرکاری تیروئید (هورمون تحریک کننده بیش از حد تیروئید)
• سندرم کوشینگ (هورمون اضافی آدرنوکورتیکوتروپیک)
• پرولاکتینوما (پرولاکتین اضافی)

با رشد تومور، تخریب برخی از سلولهای ترشح کننده هورمون هیپوفیز اتفاق می افتد و هورمون های هیپوفیز کمی تولید می شوند.
حدود ۱۵٪ از تومورهای واقع در جمجمه تومورهای هیپوفیز هستند. بیشتر تومورهای هیپوفیز در لوب قدامی هیپوفیز قرار دارند و معمولاً بنینگ (غیرسرطانی) هستند.  از هر ۱۰ هزار نفر ۱ نفر دارای تومور هیپوفیز می شود.
دلایل تومورهای هیپوفیز ناشناخته است ، اگرچه برخی از آنها بخشی از اختلالات ارثی به نام نئوپلازی غدد درون ریز چندگانه (MEN I) هستند.

علائم تومور هیپوفیز

از آنجا که غده هیپوفیز تولید هورمون ها را در سراسر بدن کنترل می کند ، اختلالات هیپوفیز به سایر اختلالات غدد درون ریز شباهت دارد و طیف وسیعی از علائم را دارد. علائم به نوع و محل تومور بستگی دارد.
گاهی برخی بر مغز و سیستم عصبی مرکزی فشار وارد می کند؛ برخی از تومورها باعث تولید بیش از حد هورمون می شوند در حالی که برخی دیگر باعث کمبود آن می شوند ، بنابراین یک نوع تومور ممکن است علائمی ایجاد کند که با علائم تولید شده در نوع دیگر بسیار متفاوت باشد؛ به عنوان مثال یکی ممکن است باعث رشد مو شود در حالی که دیگری باعث ریزش مو می شود.
گاهی اوقات یک تومور با آزاد شدن هورمون اضافی شروع می شود و بعداً با سرکوب سلولهای طبیعی هیپوفیز منجر به کمبود آن هورمون می شود. 
 برخی از علائم مرتبط با تومورهای هیپوفیز شامل موارد زیر است:

• سردرد
• تغییر در بینایی
• دو بینی
• افتادگی پلک ها
• تغییر در شخصیت
• کاهش میل جنسی
• تحریک پذیری
• تشنج
• تغییر رنگ پوست
• ضخیم شدن پوست 
• بزرگ شدن غدد سباسه 
• تغییر در صورت
• چشم های پف کرده
• بزرگ شدن استخوان های فک و صورت
• تغییر در موها
• ریزش موی بدن
• موهای نازک و سر نازک
• نازک شدن ابروها
• ضعف
• بیحالی
• حساسیت به دما
• عدم تحمل سرما
• عدم تحمل گرما
• یبوست
• تهوع و استفراغ
• فشار خون پایین
• اختلال در حس بویایی
• تغییرات در وزن
• کاهش وزن (غیر عمدی)
• افزایش وزن (غیر عمدی)
• از دست دادن بینایی محیطی
• توانایی دیدن در مناطق خاص

در زنان:

• قطع قاعدگی
• ترشح غیرطبیعی نوک پستان
• موهای زائد بدن

در مردان:

• رشد پستان
• ناتوانی جنسی

آزمایشاتی که به تأیید تشخیص کمک می کند شامل موارد زیر است!

پزشک برای درمان بهتر گاهی ازمایش های زیر را تجویز می کند:

• ام آر آی 
• سی تی اسکن جمجمه
• آزمایش رسمی میدان دید

آزمایشات عملکرد غدد درون ریز شامل موارد زیر است:

• آزمایش کورتیزول ادرار : برای تعیین سطح کورتیزول
• آزمایش کورتیزول بزاق : برای تعیین سطح فاکتور رشد انسولین -۱ (IGF-1)
• تست TSH و تست رایگان T4 : برای تعیین سطح هورمون تیروئید، سطح پرولاکتین سرم سطح تستوسترون / استرادیول، سطح هورمون لوتین کننده (LH)، سطح هورمون تحریک کننده فولیکولار (FSH).

مهم ترین عارضه تومور هیپوفیز

تومورهای هیپوفیز معمولاً سرطانی نیستند و بنابراین به مناطق دیگر بدن گسترش نمی یابند. با این حال ، با فشار بر مغز می توانند مشکلات جدی ایجاد کنند. جدی ترین عارضه نابینایی است که در صورت آسیب جدی عصب بینایی رخ می دهد. عدم تعادل هورمونی دائمی به دلیل تومور یا از بین بردن آن ایجاد می شود. این یعنی نیاز به جایگزینی هورمون های آسیب دیده دارد.

درمان های تومور هیپوفیز

این بخش انواع درمانهایی را که استاندارد مراقبت از تومور غده هیپوفیز است ، توضیح می دهد. “استاندارد مراقبت” به معنی بهترین روش های درمانی شناخته شده است. هیچ کدام از انواع درمان ها را بدون تجویز پزشک انجام ندهید.
هر فرد مبتلا به تومور هیپوفیز باید توسط متخصص غدد درون ریز، ویزیت شود. علاوه بر این ، بیماران باید توسط جراح مغز و اعصاب معاینه شوند. بیماران مبتلا به مشکلات بینایی نیز باید به پزشک متخصص چشم ، مراجعه کنند.
گزینه ها و توصیه های درمانی به نوع و طبقه بندی تومور و عوارض جانبی احتمالی بستگی دارد.

نظارت فعال

نظارت فعال برای برخی از افراد مبتلا به تومور غده هیپوفیز که هیچ علامتی از تومور ندارند و هورمون های آنها به طور طبیعی کار می کنند ، یک گزینه است. در حین نظارت فعال ، بیمار با معاینات و آزمایش های دوره ای از نزدیک تحت نظر قرار می گیرد تا علائم رشد یا پیشرفت تومور را مشاهده کند. درمان فعال فقط در صورت شروع علائم در تومور آغاز می شود.

عمل جراحی

برداشتن تومور از طریق جراحی غالباً ضروری است. به خصوص اگر تومور بر روی اعصاب بینایی فشار وارد کند؛ که می تواند باعث کوری شود. بیشتر اوقات ، تومورهای هیپوفیز را از طریق یک روش ترانسفنوئید (دسترسی جراح به تومور از طریق بینی و سینوس ها) از بین می برند. اما، برخی تومورها از این طریق قابل برداشتن نیستند و نیاز به برداشتن از طریق جمجمه دارند.
حدود ۹۵٪ جراحی ها برای از بین بردن تومورهای غده هیپوفیز توسط مسیر ترانسفنوئید انجام می شود. این به معنای عبور از مجرای بینی و در امتداد تیغه بینی است که ۲ سوراخ بینی را جدا می کند. سپس جراح مغز و اعصاب از طریق حفره سینوس اسفنوئید واقع در اعماق پشت گلو به غده هیپوفیز دسترسی پیدا می کند. در غیر اینصورت از طریق شکافی در جمجمه به نام کرانیوتومی انجام می شود. جراح مغز و اعصاب با استفاده از میکروسکوپ یا آندوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر طولانی است یا هر دو می تواند تومور را ببیند.
هر دو روش در صورت انجام توسط جراح ماهر به یک اندازه ایمن و موثر هستند. قبل از جراحی ، با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی جراحی خاص خود صحبت کنید. جراحی برداشتن کل تومور عموما موفقیت آمیز است.

پرتو درمانی، راه دیگر درمان تومور هیپوفیز

پرتودرمانی برای کوچک شدن تومور ، برای افرادی که نمی توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند ، استفاده می شود. پرتودرمانی استفاده از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های تومور است. پزشکی که در انجام پرتودرمانی برای درمان تومور تخصص دارد ، آنکولوژیست پرتوی نامیده می شود.
متداول ترین نوع پرتودرمانی ، پرتودرمانی با اشعه است. پرتودرمانی را می توان با فوتون ، پروتون یا اشعه گاما هم انجام داد. برنامه پرتودرمانی ، شامل تعداد مشخصی از این نوع درمان است که طی یک دوره مشخص انجام می شود.
پرتودرمانی استریوتاکتیک هنگامی است که بخشی از تومور بعد از جراحی باقی مانده است. این نوع پرتودرمانی دوز بالایی از اشعه را مستقیماً به تومور میرساند. گاهی آن بخش از تومور که باقی مانده است خوش خیم است، رشد نمی کند. در این صورت به پرتودرمانی نیازی نیست.

عوارض ناشی از پرتو درمانی در درمان تومور هیپوفیز

عوارض جانبی ناشی از پرتودرمانی شامل خستگی ، واکنش های پوستی خفیف ، ناراحتی معده و حرکات شل روده می باشد. اکثر عوارض جانبی پس از پایان درمان از بین می روند.
در دراز مدت ، پرتودرمانی ممکن است باعث اختلال در حافظه کوتاه مدت یا تغییرات شناختی شود ، به این معنی که روند ذهن تحت تأثیر قرار می گیرد. گاهی غده هیپوفیز پس از پایان درمان به تدریج، توانایی ساخت هورمون را از دست می دهد. اگر این اتفاق بیفتد، به درمان جایگزینی هورمون نیاز می باشد. با پزشک خود درباره ی درمان پرتوی خاص خود و نحوه کنترل عوارض جانبی صحبت کنید.

درمان تومور هیپوفیز با دارو درمانی

درمان سیستمیک دارو در طول درمان تومور انجام می شود. این نوع داروها از طریق جریان خون به کل بدن دسترسی پیدا می کنند. مصرف آنها توسط یک آنکولوژیست پزشکی ، که در زمینه درمان سرطان با دارو تخصص دارد یا متخصص غدد داخلی تجویز می شود. گاهی اوقات مصرف دارو به عنوان درمان کمکی در کنار سایر درمان ها تجویز می شود.در ادامه دارو ها را  با جزئیات بیشتر مورد بررسی قرار می دهیم.
در صورت استفاده از سایر داروهای تجویز شده یا مکمل های بدون نسخه ، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا داروهای گیاهی، مکمل ها و سایر داروها می توانند با داروها تداخل داشته باشند.
داروها ممکن است سایز انواع خاصی از تومورها را کوچک کند:

• بروموکریپتین (پارلودل) یا کابرگولین (دوستینکس) گزینه اول درمانی برای تومورهایی است که پرولاکتین ترشح می کنند. این داروها باعث کاهش سطح پرولاکتین و کوچک شدن تومور می شوند.
• از آنالوگ سوماتوستاتین برای تومورهایی که هورمون رشد ترشح می کنند ، استفاده می شود ، به ویژه در مواردی که بعید است جراحی منجر به بهبودی شود.
• از Octreotide (Sandostatin) یا pegvisomant (Somavert) هم می توان برای درمان تومورهایی که هورمون رشد ایجاد می کنند ، استفاده کرد. از اکتروتید برای درمان تومورهای هیپوفیز که هورمون تحریک کننده تیروئید ترشح می کنند هم استفاده می کنند.
• قرص HRT اغلب برای افرادی که تومور هیپوفیز دارند ، ضروری است زیرا غده به دلیل بیماری به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند؛ این قرص جایگزین هورمون های زیر می شود:
• هورمونهای تیروئید
• هورمون های آدرنال
• هورمون رشد
• تستوسترون در مردان
• استروژن در زنان
• دارو درمانی

اثرات جسمی ، عاطفی و اجتماعی تومور هیپوفیز

تومور غده هیپوفیز و درمان آن علائم جسمی و عوارض جانبی و همچنین عوارض روحی ، اجتماعی و مالی ایجاد می کند. این بخش مهمی از مراقبت شماست که همراه با درمانهایی برای کاهش ، متوقف کردن یا از بین بردن تومور ارائه می شود.
هر شخصی ، صرف نظر از سن و نوع و طبقه بندی تومور ، از این مراقبت ها استفاده می کند. اغلب اگر بلافاصله پس از تشخیص شروع شود ، بهترین نتیجه را می دهد. افرادی که تحت مراقبت همراه با درمان تومور قرار می گیرند ، علائم کمتری دارند. کیفیت زندگی بهتری دارند و از درمان رضایت بیشتری دارند.
درمان های تسکین دهنده بسیار متفاوت است و شامل دارو ، تغییرات تغذیه ای ، روش هایی برای دوری از استرس و حفظ آرامش ، حمایت عاطفی و معنوی و سایر روش های درمانی است.
قبل از شروع درمان ، با پزشک خود در مورد اهداف هر روش درمانی در برنامه درمانی صحبت کنید. همچنین در مورد عوارض جانبی احتمالی برنامه درمانی خاص و گزینه های مراقبت صحبت کنید.

تومور غده هیپوفیز تهاجمی چگونه است؟

اگر توموری به سرعت در غده هیپوفیز رشد کرده و به ساختارهای مجاور گسترش یابد ، به آن تومور موضعی تهاجمی می گویند. همچنین اگر تومور از همان ابتدا به قسمت دیگری از بدن گسترش یابد ، پزشکان آن را تومور سرطانی متاستاتیک می نامند.
تومورهای متاستاتیک و موضعی تهاجمی به سرعت رشد و گسترش می یابند. آنها بیشتر از آدنوم هیپوفیز غیرسرطانی به درمان با پرتودرمانی نیاز دارند. گاهی برخی از تومورهای هیپوفیز حتی در صورت تهاجمی بودن به سرعت رشد نمی کنند.