مراقبت های بعد از خونریزی مغزی

خونریزی داخلی مغز (ICH)، در اثر خونریزی درون بافت مغز ایجاد می شود که نوعی سکته مغزی و تهدید کننده زندگی است. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که مغز از اکسیژن و خونرسانی بی بهره باشد. معمولاً به دلیل فشار خون بالا ، ناهنجاری های شریانی ، یا ضربه به سر ایجاد می شود. درمان آن، متوقف کردن خونریزی ، از بین بردن لخته خون (هماتوم) و کاهش فشار بر روی مغز است.
در این مقاله، اطلاعات مفیدی درباره ی درمان و مراقبت های بعد از خونریزی مغزی در اختیارتان قرار داده ایم. با ما همراه باشید.

خونریزی داخل مغزی (ICH) چیست؟

سرخرگهای ریز، خون را به نواحی عمیق مغز می رسانند. فشار خون بالا می تواند، باعث پارگی این سرخ رگ ها شود و خون را در بافت مغز آزاد کند. در داخل جمجمه سفت و سخت ، لخته شدن خون و مایعات باعث افزایش فشار می شود که می تواند به مغز فشار وارد کند یا باعث تغییر مکان و فتق آن شود. با ریختن خون به مغز ، ناحیه ای آسیب دیده اکنون از خون غنی از اکسیژن محروم است. با از بین رفتن سلولهای خونی درون لخته ، سمومی آزاد می شوند که به سلولهای مغزی در ناحیه اطراف هماتوم آسیب می رسانند.

مراقبت های پس از خونریزی مغز، شامل چه مواردی است؟

زمان توانبخشی و بهبودی، با توجه به میزان و علت خونریزی مغزی و میزان توان بخشی در هر فرد ، متفاوت است. بلافاصله پس از ICH ، بیمار برای چندین هفته در بخش مراقبت ویژه (ICU) می ماند؛ پزشکان و پرستاران آنها را از نزدیک مورد معاینه قرار می دهند تا علائم خونریزی مجدد ، هیدروسفالی و سایر عوارض رخ ندهد. وقتی وضعیت آنها پایدار شد ، بیمار به یک اتاق معمولی منتقل می شود.
خونریزی داخلی مغز، علاوه بر محروم کردن اکسیژن از مغز و از بین بردن سلول های مغزی ، از برقراری ارتباط سلول های عصبی با قسمت های بدن و عملکردهایی که کنترل می کنند نیز، جلوگیری می کند. این فرایند منجر به از دست دادن حافظه ، اختلال در گفتار یا حرکت در منطقه آسیب دیده می شود. در نتیجه اثراتی را به وجود می آورد، که گاهی ماندگار هستند. این تأثیرات  شامل موارد زیر می باشد:

• ناتوانی در حرکت بخشی از بدن (فلج).
• بی حسی یا ضعف در بخشی از بدن.
• مشکل در بلعیدن.
• کاهش بینایی.
• مشکل در گفتن یا درک کلمات گفتاری یا نوشتاری.
• گیجی ، از دست دادن حافظه یا عملکرد ضعیف حافظه.
• تغییر شخصیت یا مشکلات عاطفی.
• تشنج
• سردرد

با این حال، با گذشت زمان و با تلاش و عزم زیاد در توانبخشی، می توانید برخی از این عملکردهای از دست رفته را، مجدد بدست آورید. این امر اگر سلامت کلی بدن شما خوب باشد؛ سریع تر به نتیجه می رسد.متاسفانه، برخی از بیمارانی که در کما می مانند یا پس از خونریزی داخلی مغز، فلج شدید شده اند، نیاز به مراقبت های دائمی و طولانی دارند.
 مراقبت های بعد از خونریزی مغزی شامل درمان توانبخشی است. درمان توانبخشی بعد از خونریزی داخلی مغز شامل موارد زیر می باشد:

• فیزیوتراپی
• گفتاردرمانی یا اشکال جایگزین ارتباطی.
• کار درمانی.
• تغییر عادات سبک زندگی برای کاهش خطر خونریزی مجدد.

آیا می توانم کاری برای کاهش خطر خونریزی مغزی انجام دهم؟

اقداماتی که می توانید برای کاهش خطر خود انجام دهید شامل موارد زیر است:

• فشار خون خود را کنترل کنید.
• کاهش سطح کلسترول
• کاهش اضافه وزن
• الکل را محدود کرده و سیگار را ترک کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• ورزش منظم داشته باشید.
• در صورت ابتلا به دیابت ، سطح قند خون را کنترل کنید.

درمان خونریزی مغزی

هر نوع خونریزی در داخل جمجمه یا مغز یک فوریت پزشکی است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان ضربه ای به سرتان خورده است یا علائمی دارید که خونریزی مغزی را نشان می دهد ، سریعا با شماره اورژانس تماس بگیرید. زمان بین شروع علائم و شروع خونریزی و زمان بین شروع خونریزی و تأیید خونریزی،بازه های زمانی مهم هستند. هرچه این بازه های زمانی کوتاه تر باشد، درمان مفیدتر خواهد بود.

 روش های درمانی موجود

درمان شامل اقدامات نجات دهنده ، تسکین علائم و پیشگیری از عوارض می باشد. پس از مشخص شدن علت و محل خونریزی ، برای جلوگیری از خونریزی ، برداشتن لخته و رفع فشار بر روی مغز ، درمان پزشکی یا جراحی انجام می شود. آسیب به مغز و سموم خون گاهی غیرقابل برگشت می  باشد.
به طور کلی، بیمارانی که خونریزی کمی دارند؛ با روش های غیر جراحی، درمان می شوند. بیماران مبتلا به خونریزی مخچه ای که بر ساقه مغز آنها فشار وجود دارد و یا هیدروسفالی دارند؛ تحت عمل جراحی قرار می گیرند تا هماتوم را در اسرع وقت بردارند. بیمارانی هم که دچار خونریزی بزرگ می شوند؛ تحت جراحی هماتوم قرار می گیرند.

درمان با جراحی: هدف از عمل جراحی، برداشتن هرچه بیشتر لخته خون و متوقف ساختن منبع خونریزی است. بسته به محل لخته ممکن است کرانیوتومی یا آسپیراسیون لخته خون انجام شود.

• کرانیوتومی شامل بریدن سوراخ جمجمه با مته، برای از بین بردن لخته است. به دلیل افزایش خطر برای مغز ، معمولا این روش فقط هنگامی استفاده می شود که هماتوم به سطح مغز نزدیک باشد، یا با AVM یا تومور مغزی در ارتباط باشد، که باید برداشته شود.
• آسپیراسیون لخته یک روش جراحی کم تهاجمی، برای هماتوم های بزرگ موجود در اعماق مغز است. در این روش از یک قاب  جهت هدایت سوزن یا آندوسکوپ به طور مستقیم در لخته، استفاده می شود. سی تی اسکن کمک می کند تا بهترین مسیر هماتوم مشخص شود. جراح، سوراخ کوچکی به اندازه یک چهارم در جمجمه ایجاد می کند. یک کانول توخالی از طریق سوراخ ، از راه بافت مغز ، مستقیماً به داخل لخته منتقل می شود. کانول توخالی برای برداشتن قسمت مایع لخته خون به یک سرنگ بزرگ متصل شده است؛ سپس یک کاتتر کوچکتر قرار داده می شود، تا تخلیه آن طی روزهای بعد  ادامه یابد.

سایر درمان ها شامل موارد زیر می باشد:

• داروهای ضد اضطراب یا داروهایی برای کنترل فشار خون.
• داروهای ضد صرع برای کنترل تشنج.
• سایر داروها برای کنترل سایر علائم، مانند داروهای مسکن برای سردرد شدید و نرم کننده های مدفوع، برای جلوگیری از یبوست و کشیدگی حین حرکات روده.
• مواد مغذی و مایعات در صورت نیاز: این موارد از طریق وریدی یا لوله تغذیه ای در معده (لوله گاستروونومی) داده می شود؛ به خصوص اگر بیمار در بلعیدن مشکل داشته باشد.